O uso de máscaras fixo aumentar o seu lixo nun 9.000% ante ante a "pouca orientación" en como reciclalas

Un novo estudo descubriu que o lixo de máscaras aumentou un 9.000% entre marzo e outubro de 2020, o que demostra unha relación directa entre as lexislacións nacionais e a aparición de residuos refugados que incluían máscaras e outros equipos de protección persoal relacionados co COVID-19.

Os investigadores da Universidade de Portsmouth, en Reino Unido, instan os gobernos a establecer políticas e lexislación para a eliminación das máscaras refugadas ao facer obrigatorio o seu uso. O estudo, publicado na revista 'Nature Sustainability', baséase nos resultados de dúas bases de datos de código aberto: o 'COVID-19 Government Response Tracker' e unha aplicación de recollida de lixo chamado 'Litterati'.

Segundo o estudo, recolléronse máis de dous millóns de pezas de lixo en 11 países (España, Francia, Alemaña, Bélxica, Países Baixos, Reino Unido, Suecia, Estados Unidos, Canadá, Australia e Nova Zelandia), que contaban cunha serie de respostas políticas de COVID-19.

Utilizando estas bases de datos, os investigadores puideron trazar un mapa das respostas políticas dos países (gravidade do peche, políticas de enmascaramento), e obter unha liña de base das proporcións de lixo desde setembro de 2019 ata o primeiros seis meses da pandemia.

O investigador principal, o doutor Keiron Roberts, profesor de Sustentabilidade e Medio Ambiente Construído na Universidade de Portsmouth, resalta que, "en xeral, o estudo mostra o impacto que a lexislación sobre o uso de artigos como as máscaras pode ter na súa aparición como lixo".

"Comprobamos que as máscaras sucias aumentan de forma exponencial a partir de marzo de 2020, o que se traduce nun aumento de 84 veces para outubro de 2020 --subliña--. Hai unha clara necesidade de garantir que a esixencia do uso destes artigos vaia acompañada de campañas de educación para limitar a súa liberación no medio ambiente".

Explicando os antecedentes da investigación, o doutor Roberts comenta que "os impactos negativos do COVID-19 na nosa vida cotiá son ben coñecidos. En abril de 2020, empezaba a parecer que había algúns pequenos aspectos positivos na diminución da actividade humana provocada polo confinamento, con melloras na calidade do aire e da auga. A redución da actividade humana tamén viu os informes de animais que volvían aos pobos e cidades. Ao mesmo tempo, empezaron a xurdir informes sobre a aparición de máscara e luvas en praias e rúas, onde antes non estaban".

"A medida que a COVID-19 se estendía, tamén o facían as noticias sobre este novo tipo de lixo --engade--. Os confinamentos nacionais dificultaron incriblemente a posibilidade de saír a visitar estes lugares para recoller probas do que eran relatos anecdóticos".

Ao ter dificultades para recoller datos sobre o terreo, os investigadores recorreron ás bases de datos en liña. "Estes datos permitíronnos observar as tendencias da camada de COVID-19 sobre unha base mensual --sinala Roberts--. Logo cotexamos os anuncios da OMS e a política nacional e as restricións de peche para ver como repercutía isto nas proporcións de camada. Non foi unha sorpresa ver a aparición do lixo en forma de máscara, pero o que si nos sorprendeu foi como a lexislación nacional influíra drasticamente na aparición do lixo en forma de máscara", apunta.

A PROLIFERACIÓN DE MÁSCARAS DISPAROUSE EN XUÑO

No estudo observouse que de xaneiro a marzo a medida que os países loitaban por conseguir EPI adecuados, a orientación era distanciarse social e fisicamente; de marzo a maio os confinamentos máis severos producíronse durante este período, polo que o lixo de máscaras era escaso pero ía en aumento, mentres de xuño a outubro a OMS recomendou o uso de máscaras unido á relaxación de moitas medidas de peche, e por tanto a un aumento das liberdades da xente. A proliferación de máscaras aumentou de forma espectacular nestes meses.

O profesor Steve Fletcher, director de Revolution Plastics na Universidade de Portsmouth, destaca que, "a pesar de que a millóns de persoas se lles dixo que usasen máscaras, déuselles pouca orientación sobre como desfacerse delas ou reciclalas de forma segura. Sen unhas mellores prácticas de eliminación, avecíñase un desastre ambiental", alerta.

A maioría das máscaras fabrícanse con materiais plásticos de longa duración, e se se refugan poden persistir no medio ambiente durante décadas ou centos de anos. "Isto significa que poden ter unha serie de impactos sobre o medio ambiente e as persoas", advirte.

Case todo o lixo é evitable, pero a miúdo o impacto só parece ser visual. Os impactos directos do lixo no mundo que nos rodea son múltiples, explica. Así, a curto prazo o lixo actúa como un vector viral potencial para transmitir o COVID-19 e se entran nos sumidoiros poden provocar posibles atascos ao enredarse con outros elementos como as follas.

A medio prazo, no caso dos animais grandes, poden enredarse e asfixiarse, e se as comen poden causar complicacións. Ademais, o lugar no que cae o lixo pode asfixiar a organismos máis pequenos e á vida vexetal.

Finalmente, a longo prazo, unha vez no medio ambiente, os obxectos tirados poden seguir tendo os impactos mencionados anteriormente, co engadido de converterse nunha vía de transmisión doutros contaminantes. Se están feitos de plástico, acaban converténdose en microplásticos e teñen o potencial de entrar na cadea alimentaria.

O doutor Roberts conclúe que hai que evitar que este lixo pandémico se convirta nun legado duradeiro. "Hai dúas mensaxes importantes que aprender deste estudo --resume--. En primeiro lugar, o COVID-19 foi un factor importante na aparición do lixo de máscara e, en segundo lugar, as políticas gobernamentais e a lexislación poden ter un gran impacto na composición do lixo. As novas políticas deben contar cun asesoramento ben estruturado e, sobre todo, con infraestruturas que axuden a eliminar os residuos", reclama.

"Dado que os países utilizan as máscaras para apoiar as interaccións sociais, deben apoiar a eliminación segura deste lixo e, de paso, tamén do resto do lixo", conclúe.

Máscaras cirúrxicas. EUROPA PRESS - Arquivo