Atrasos en axudas a familias vulnerables: a Xunta aínda non realizou os pagamentos do bono social térmico
As familias vulnerables están reclamando o pagamento do bono social térmico, unha axuda do estado para facer fronte á factura enerxética correspondente á calefacción en fogares con baixos recursos. As contías enviadas polo Goberno central ás comunidades autónomas son repartidas normalmente no mes de xuño. Pola contra, este 2024 parece haber un atraso na entrega das contías que ademais do diñeiro aportado polo Estado tamén levan engadidas un diñeiro extra da Xunta de Galicia
Por Moncho Mariño | Santiago | 23/06/2024 | Actualizada ás 22:00
O Bono Térmico Social (BTS) debera estar ingresado xa nestas datas, mediados de ano, tal como aconteceu en 2023 cando se repartiron estas axudas de cara a facer fronte ás facturas térmicas do ano 2022. Porén, persoas beneficiarias deste bono en Galicia están a protestar ante os atrasos nos pagamentos que se deberan ter feito este 2024 para afrontar os gastos de 2023 en calefacción. Alén diso, desde o Gabinete de Prensa do Ministerio para la Transición Ecológica y Reto Demográfico (MITECO), sinalan que son as autonomías quen fixan as datas para o ingreso das contías. No caso galego, en 2023 entregáronse en xuño as axudas correspondentes para facer fronte aos gastos térmicos de 2022. Noutros casos, como a Comunidad de Madrid, gobernada polo PP, os orzamentos aprobados para facerlle fronte ás contías correspondentes ao BTS do ano pasado tamén incluían atrasos que non se pagaran en 2022. A Comunidad Valenciana, outra autonomía gobernada polos 'populares' anuncia o ingreso das axudas aínda para o mes de xullo deste ano en curso.
REMODELACIÓN DO 'GOBERNO RUEDA'
O novo goberno da Xunta afrontou unha serie de remodelacións que traspasaron unhas competencias a outros departamentos aumentando e recortando responsabilidades segundo a consellería en cuestión. En relación ao BTS, até o anuncio do “novo gabinete Rueda”, este bono era xestionado por Política Social, departamento dirixido por Fabiola García. Agora correspóndelle á Consellería de Economía e Industria a xestión e ingreso das axudas para reducir o impacto económico no gasto en enerxía.
“Entendemos que este traspaso corresponderá á idea de que todo aquilo relacionado coa xeración e consumo de enerxía sexa xestionado por Economía e Industria” sinala Miguel López, da UCGAL. Pola súa parte, o departamento dirixido por María Jesús Lorenzada apuntaba a Galicia confidencial: “Coa constitución do novo goberno reorganizouse internamente a tramitación desta axuda pasando de Política Social a Economía e Industria. Unha reorganización que responde a criterios de eficacia e eficiencia en aras dunha maior axilidade de cara ao futuro. Esperamos que completada esta reestructuración, a axuda poida aboarse nas próximas semanas”.
Desde a Rede Galega contra a Pobreza EAPN-Galicia están certos que os atrasos no pagamento se deben “aos cambios dentro do reparto competencial, lembremos que até hai pouco era Política Social quen levaba estas competencias, algo que para nós non tiña moito xeito ademais de que lle supuña un esforzo notable e supuxo o bloqueo doutros procesos”. Desta maneira, consideran que agora mesmo o BTS e os seus ingresos “están na consellería que entendemos debera estar”. Isto levará atrasos ante a necesidade de formar o persoal para estas novas tarefas e a chegada dun novo interventor.
QUE É O BONO SOCIAL TÉRMICO E QUEN PODE SOLICITALO?
Desde a mesma EAPN apuntan que a “entrega deste bono faise a persoas que son perceptoras de bono social de electricidade” debido á situación de pobreza enerxética en perosas baixo situación de vulnerabilidade. Desde a Consellería de Economía transmiten que “a finalidade é compensar os gastos necesarios para garantir o subministro de enerxía para usos térmicos e o apoio a actuacións de aforro ou melloras da eficiencia enerxética.
Isto reflíctese na Lei 24/2013, do 26 de decembro, concretamente no artigo 45. Para acceder ao BST a persoa ou familia deben ser beneficiarios do bono social de electricidade, axuda á que se accede previa solicitude a https://www.miteco.gob.es/es/energia/energia-electrica/bono-social.html
Aínda así, débese ter en conta que o BST “non cubre unha porcentaxe do gasto enerxético, senón que se trata dunha axuda de pagamento único anual que se aboa directamente ás persoas beneficiarias, non ás compañías subministradoras como no caso do bono eléctrico”. Porén, as compañías subministradoras son quen facilitan datos das persoas e familias vulnerables para acceder a estas axudas.
As contías entregadas varían segundo unha serie de baremos como son o grao de vulnerabilidade e a zona climática onde se localiza a vivenda. Os importes varían cada ano, en tanto dependen da contía que o Ministerio de Transición Ecolóxica consigne nos seus orzamentos anuais, e que posteriormente reparte entre as Comunidades Autónomas. En Galicia decidiuse no seu momento realizar un aporte a maiores de 150€ as cantidades entregadas que sumarían un total de 400€ para facer fronte aos gastos de calefacción apuntan desde UCGAL.
No caso galego, as zonas climáticas apuntadas son as C, D e E, que corresponden ás de invernos máis fríos. Desde a Consellería de Economía din que “o número previsto de persoas que se beneficiarán do bono social térmico 2023 está case en 80.000”.
Os atrasos na entrega das axudas parecen coincidir cos traspasos competenciais segundo o novo deseño do goberno da Xunta. En tal caso, foi o mesmo Alfonso Rueda quen dixera adiantar as eleccións a febreiro para non frear a xestión. Aínda así, a xestión dalgúns aspectos vese atrasada ante os cambios estruturais no goberno autonómico, o que sería síntoma dun erro de cálculo por parte de Rueda nas súas previsións postelectorais.
