Luis Menor: "Jácome seguirá estando no poder en Ourense, pero non gobernando"

Luis Menor é un home tranquilo, tanto, que cando un fala con el ten a sensación de que o coñece de hai tempo. Será que é porque se curtiu na política local ou porque a xente do Pereiro leva a atranquilidade no ADN. Nesta entrevista repasa a situación actual da provincia e a a súa situación como novo líder popular na provincia. Evita falar da situación procesal de José Manuel Baltar e destaca as novas maneiras de facer política de Rueda, co que di, o une unha "longa amistade".

Hai ben pouco que remataron as eleccións europeas e Ourense tivo o mellor resultado para o PP de todo o Estado, que gasolina ten Ourense para o Partido Popular?

Nós implicamonos moito no partido . E estes resultados non son casualidade despois de tantas eleccións con resultados semellantes. Creo que somos o partido que máis se parece ao pobo porque temos nel a xente de todos os estratos sociais, sensibilidades ou grupos. E aquí en Ourense conectamonos moi ben coa sociedade, co territorio, coñecendo de primeira man as súas sensibilidades pola gran implantación territorial que temos. E aínda que non somos quen de resolver todos os problemas, si que escoitamos á xente e estamos enriba dos problemas e temos un proxecto político moi sólido nesta provincia. E esa é a clave.

Rueda comenta sempre, precisamente, o que dis ti. Que o PP é o partido do pobo, o que máis se parece ao pobo. Con todo, esa maioría do PP na provincia non ten o seu reflexo no concello. Que pasou para que isto sexa así?

Eu penso que agora, de ter eleccións hoxe mesmo, teriamos maioría na cidade de Ourense. 

Estás seguro?

Si, segurisimo. 

E por que agora e non hai un ano?

Pois porque desde entón houbo varios comicios, como as eleccións galegas, nas que estaban as formación tradicionais e Democracia Ourensana e fomos quen de sacar máis do 50% dos votos e manter os 8 deputados. E estas europeas rematan co mellor resultado nestes comicios ata o momento. Isto confirma o que che digo. Eu estou en contacto todos os días con alcaldes, portavoces, pisando territorio, e nos trasmiten que agora teriamos maioría en Ourense. E esas dúas citas electorais, acreditano. Non é soamente unha sensación.

Pero Democracia Ourensana non se presentou ás europeas. E parte do seu electorado puido ir ao PP, entendo eu

Obviamente. Estamos falando dun partido que non ten unha estrutura sólida nin unha ideoloxía concreta. Eles mesmos din que non son nin de dereitas, nin de esquerdas.

Non serán nin de dereitas, nin de esquerdas, pero si moi populistas...

Iso si, absolutamente. Pero ao non definirse nunca pois hai xente que puido votar a DO nas municipais que non puido votala nas europeas. Pero é que puidendo facelo tamén nas autonómicas non o fixo tampouco. Democracia Ourensana sacou nas pasadas eleccións municipais, só en Ourense, 19.000 votos e nas autonómicas, só 10.000. Por iso foi importante esta recuperación do voto. Está claro que Democracia Ourensana distorsiona o panorama político. Un partido que pode sacar nas autonómicas un 9%, aínda nós mantendo a mesma porcentaxe que outras eleccións, explica a debacle do PSOE, que pasou de tres deputados, a un. É un factor distorsionador.

"O fenómeno Jácome colleu un momento no que os grandes partidos non tomamos as mellores decisións"

Entón cres que tendo a un PSdeG forte na provincia pódese rematar o fenómeno Jácome?

O fenómeno Jácome colleu un momento no que os grandes partidos non tomamos as mellores decisións. E quizais non as tomamos visto o que pasou. E digo, desde o lado dos electores. E aí atoparon un oco para plantear unha alternativa que para algúns resultou unha opción ou un castigo aos grandes partidos, porque os dous o sufrimos e se os dous sufirmos de aí tivo que saír un voto que alimentou a Democracia Ourensana tanto pola dereita como pola esquerda.  

Este xoves presentaches xa os avais para o congreso que tedes en xullo e semella que estás xa de único candidato, non?

Si. Teño preto de 1600 avais e moi satisfeito co apoio de todas as agrupacións e concellos. E moi agredecido á militancia. E, por outra banda, confirmouse que non se presentou ningún candidato máis e iremos a un congreso non que estarei eu só. Por iso estou moi contento con esta mostra de unidade.

 

Pero houbo aí un amago de prensentación doutra candidato. Non había calma no partido ou que pasaba?

Non. Eu entendo que non. Non foi máis que un amago e así o describiu o presunto candidato que dixo que el non tiña intención de presentarse. De feito eu conto co seu aval

 

Pero aínda non o tes, non?

El dixo que me ía avalar. E deixou claro que non estaba en nada para evitar especulacións.

 

Entón había algunha outra persoa por detrás movendo os fíos?

Estamos nun partido moi grande e que pensan de moitas maneiras e cando un está gobernando pois non contenta a todo o mundo, comezando polos da propia casa. Por iso, é lóxico que haxa descontento, que o hai en todos os partidos. Pero este descontento non é suficiente para montar unha candidatura mínimamente consistente a que eu represento. 

 

E agora xa tes mans libres como presidente provincial para tomar man nos puntos quentes que hai na provincia e que semella que son os pactos en distintos concellos. Falamos primeiro do do Carballiño?

Pois para nós está xa rematado iso cos once votos dos concelleiros, os seis do PSOE e os cinco do PP. Un pacto cun programa, con cargos de goberno claro para desenvolvelo. E nós en ningún momento cuestionamos ese pacto, como tampouco o alcalde e militancia socialista do Carballiño. Por iso se alguén dentro do PSOE o cuestiona terán que responder por iso. No que a nós toca ese pacto fíxose sempre co total respaldo da dirección local, provincial e autonómica do PP. 

 

Entendo entón que ese pacto vai adiante diga o que diga a dirección socialista

Si está asinado e irá adiante. E é o mellor para O Carballiño. Parece algo inédito e non tiña que selo porque estamos falando de once concelleiros, partidos que gobernan en todas as administracións e é a mellor solución porque dá estabilidade e feito por dous partidos serios.

 

Entón descartas calquera pacto con Pachi Vázquez?

Si, si. Por nós non hai absolutamente nada, agás que alguén rompa e decida tirar todo e o concello vaia ao caos.

 

A porta, polo tanto, non está pechada a pactar con Pachi, entendo

A porta nunca se pode pechar porque se mañán o PSOE di que o asinado non vale para nada e o concello vai a deriva... A porta nunca se pode pechar con ninguén. Pero en condicións normais esa non é unha alternativa válida (a do pacto con Pachi Vázquez).

 

E agora falamos da moción de censura en Ourense. Se vale no Carballiño tamén vale en Ourense?

En Ourense son circunstancias diferentes. Quen está desmarcandose claramente desde o principio e, cada vez, rizando máis o absurdo, é o BNG. Xa se coronou de gloria cando o noso candidato, Manolo Cabezas, citou ás dúas forzas e o BNG nin contestou. E agora chegamos a esta nova realidade na que nos convocou o PSOE. Xa dixemos que tampouco nos gustaba moito o xeito no que fomos convocados porque, por exemplo, no Carballiño, sen tanto ruido, chegamos a un acordo perfectamente asinado e sen problemas. Teñen eles agora problemas no PSOE pero non os que asinamos iso.

 

Pero en Ourense podedes tirar para adiante PPdeG e PSdeG sós, sen o BNG

Nós pedimoslle ao PSOE, logo do acontecido no Carballiño, que aclararan se tiñan autorización para chegar a un acordo e dixeron que si. 

 

"Estamos dispostos a negociar pero o que non se pode permitir é a actitude que ten o BNG con nós"

 

Insisto entón. Aínda que o BNG se dese ntenda deste acordo, PSdeG e PPdeG en Ourense poderían seguir adiante cunha moción aínda que non dean os números?

Nós xa comparecimos co PSOE dicindo o mesmo. Estamos dispostos a negociar pero o que non se pode permitir é a actitude que ten o BNG con nós. Primeiro non quería ir. E logo resulta que ven e o que di é que non quere que o PP non teña a alcaldía en Ourense. A forza máis votada e que gañou as eleccións na capital co 43%. Ousexa que o que ten un 10% dos votos pide poñer vetos aos que temos o 43% dos votos. Isto é o mundo ao revés. E agora resulta que non quere falar de programa e de candidatos e di que non fala de programas, non quere entrar nese goberno pero que non quere que ninguén do PP sexa alcalde. E non quere poñer a sinatura nese documento. E logo, por que non quere asinar iso?.

 

Entón está morta a moción de censura?

Isto funciona se todos nos sentamos a falar e deseñar un goberno de consenso e non chegar alí e dicir que botamos a Jácome e ao día seguinte montamos un cristo entre nós porque non estamos de acordo no programa, no goberno, e damos un espectáculo bochornoso os tres grandes partidos de Galicia. Hai que ser mínimamente serios. E nós, non chegamos alí que non queriamos ao BNG no goberno.

 

Pero, pódese ou non se pode encamiñar isto?

A nós sempre que se fale de programas e non se nos vete dunha maneira groseira hai posibilidades se a situación da cidade segue nesta situación de desgoberno. Pero o que non podemos tolerar é que se nos marxine e humille dicindo que nós non somos alternativa neste goberno.

 

Pero curiosamente nalgúns concellos houbo algúns acordos puntuais entre BNG e PP contra o PSdeG, por exemplo. Ousexa, que habelos, hainos...

Pero iso é moi puntual e residual. Falamos en concellos concretos e temas moi puntuais. Tamén houbo acordos entre Vox e PSOE en temas moi concretos e moi locais, nos que entran máis temas persoais que programáticos ou ideolóxicos. Eu creo que o BNG ten un cálculo partidista claro de captar toda a protesta ou oposición da esquerda contra Jácome para converterse no protagonista hexemónico da esquerda na cidade. Pero ese interese partidista debe de ser subsidiario ao interese xeral. Non se pode estar no cálculo tacticista de se me interesa neste sitio, aguantar, aglutinar o descontento, pero os grandes temas; un PXOM, un desenvolvemento turístico, un desenvolvemento termal, a chegada do AVE... pois non deixamos que pase. Eu penso que é un erro.

 

E non cres que isto se pode solucionar cunha xuntanza a alto nivel entre Rueda, Pontón e Besteiro, por exemplo?

Está claro. Aínda que en Galicia, afortunadamente, o clima político e o diálogo entre forzas está millor que noutros lugares e é unha grande vantaxe. Pero se os tres líderes políticos se poñen de acordo, os demais non imos dicir o contrario porque, ademais, unirianos o interese xeral e estaría suficientemente xustificado. 

 

"Jácome pode rir do que queira, pero presumir de goberno, moi pouco, agás das fetas"

 

E, mentres, Jácome rindo de todo isto e seguindo gobernando?

El seguirá estando no poder en Ourense pero non gobernando. Podemos facer un exame dos grandes logros feitos nesta lexislatura e cústame atopar algún logro máis alá de Halloween, Nadal, festas e pouco máis. Dígame se ten orzamentos, se aborda o PXOM, se vai traer transporte metropolitano, o parque acuático que ten alí fochancas diantes. El pode rir do que queira, pero presumir de goberno, moi pouco, agás das festas.

 

En todo caso, o PP non lle seguirá facilitando o goberno da cidade?

Non, non. E menos se se segue rindo de nós.

Digo na liña que sempre escoitamos o do cordón sanitario. E, aínda que Jácome non sexa extrema dereita, é un populista puro e duro, que teñen criticado os líderes dos tres partidos

A min non me gusta falar de cordóns sanitarios ideolóxicos para ninguén, pero si me gusta falar de interese xeral e de xestión.

Pois fálame de xestión

Evidentemente. E neste momentos a xestión (de Jácome) é moi mellorable, por non dicir que a situación non é boa ou é bastante mala. Hai moito marxe de mellora na cidade.

Eu non son de Ourense e, polo tanto, vexo a política desta cidade desde fora. Pero a impresión que toda a provincia está lastrada polo que pasa na capital, mesmo a propia imaxe de Ourense está lastrada polo que está acontecendo dentro da cidade. E non sei se esa é a imaxe que debe exportar esta provincia...

Desde logo non é a mellor, nin a que desde o PPdeG desexamos. A min a imaxe da provincia gustariame que fora a caracterizada polo avance, por proxectos bos, pola chegada do AVE, polo termalismo, polo desenvolvemento agrario da Limia, pola Ribeira Sacra patrimonio da Humanidade, porque Ourense sexa o gran centro loxístico de Galicia, etc. E non polas cousas de Jácome. 

E que relación tes con el?

Pois a relación persoal é boa. Eu procuro ter boa relación con todo o mundo. Non teño mala relación persoal con el.

Supoño que tamén axudou os pactos que tivechedes con el na anterior lexislatura...

Pero a anterior lexislatura xa pasou.

Pero demostrou que foi un erro pactar con el

Está claro que, electoralmente, a nós non nos beneficiou

Falemos agora dos proxectos que queres para a provincia. Xa me apuntaches algúns. Facemos un ano xa de lexislatura e que hai por facer?

Efectivamente, aquí temos unha folla de ruta clara coas nosas potencialidades. Se falamos do sector primario, hai que desenvolver o sector agrario da Limia que é prioritario e o sector da viticultura. No sector industrial é fundamental a ampliación do solo industrial na capital. Xa avanzamos coa Xunta a ampliación do parque de San Cibrao e do Pereiro de Aguiar e logo no parque empresarial de Carballiño-Maside. Iso é fundamental para captar novas industrias e tamén, coa chegada do AVE, captar mercadorías.

Falas de loxistica e de transporte que é fundamental, obviamente, para a industria. Pero, curiosamente, non hai ningún proxecto industrial para esta provincia. Si os hai para as de Pontevedra, A Coruña ou Lugo, pero non para Ourense. Que pasa para que así sexa?

Pois por iso é un obxectivo prioritario. O que nos está lastrando, precidamente, é non ter chan industrial. Se o tiveramos pois animaría a vir a industria. E cremos que a estación de marcadorías podería ser un complemento fundamental para o establecemento destas industrias e logo rematar a conexión da A-52 co polígono. Por iso estamos tan centrados nisto e que se inicien canto antes as obras do parque empresarial de San Cibrao. Eu, que son alcalde do Pereiro, de 230.000m2 xa temos reservados 170.000. Isto demostra que hai unha gran demanda. Por iso isto é un eixo fundamental desta lexislatura o dotar a Ourense de chan industrial e de industrias.

Acabas de comentar que es alcalde do Pereiro, na contorna de Ourense, precisamente, pero que xa non é unha contorna urbana, senón máis rural. E a miña pregunta vai no sentido de que cres ti hai que facer para traer xente cara ao rural para vivir ou emprender proxectos empresariais que non sexan só na zona ou na contorna de Ourense?

Se é un entorno periurbano, fundamentalmente, que teñan os servizos necesarios, sobre todo, boas conexións e conectividade de Internet. E se é un proxecto vital pois outros servizos básicos como sanidade, educación ou servizos sociais. En definitiva, dotar a esta zona de todos os servizos necesarios para que unha persoa poida iniciar a súa vida alí. Non se poden facer actos de fé de pedirlle a xente que veña ao rural cando non teñen servizos. Outra cousa é aqueles que van a facer un proxecto moi ligado ao territorio como pode ser un proxecto agrario ou gandeiro. E aínda así, o entorno ten que ser agradable porque se chegas a un sitio e non hai Internet, non hai un colexio, un servizo de sanidade ou social adecuado, pois non te vas a instalar.

E outra cuestión importante que pode ser un vector de atración económica para Ourense como é o turismo. Falabas da Ribeira Sacra e do termalismo, eu inclúo tamén Manzaneda e o turismo de neve, o Parque natural do Xurés, o Entroido. Como unificar todo isto para crear unha gran oferta turística?

Eu engadiría tamén o enoturismo e os camiños de Santiago. Con toda esta oferta pois o que estamos tratando da Deputación, a través do Inorde, pois facer paquetes específicos. Xa temos un gran paquete no turismo termal. Estamos potenciando moito a Ribeira Sacra, pero aí está Valdeorras, do Ribeiro. Temos moito onde ir e disfrutar. Pero, como xa dixen, o importante é a mobilidade. Que a xente chegue á estación da cidade pero se mova por toda a provincia. Acabamos de abrir unha oficina de Turismo da Xunta na Ponte Romana que será fundamental para canizar a oferta turística. Quizais onde máis floxea o turismo é na cidade de Ourense.

Non me digas que é por Jácome?

(Rise) Non. Fáltanos aí unha pata que é do termalismo público que non está nos mellores días.

"Queremos que Manzaneda sexa un referente de turimos invernal para Galicia, pero tamén para o norte de Portugal e Castela"

E como ves Manzaneda que está sempre moi cuestionado. Obviamente agora xa falamos do cambio climático, pero pódese volver a facer de Manzaneda o centro do turismo invernal, de neve, en Galicia?

Pois estamos moi centrados niso. Queremos ir con cousas concretas. A estación de esquí de Manzaneda ten o factor ligado á neve que, como dis, polo tema climático, non é o que era. Pero é certo que, cando hai, atrae a moita xente. E por iso temos que aproveitar isto porque somos a única estación invernal de montaña que hai en Galicia. Pero tamén desestacionalizar ese turismo e aproveitar tamén a vantaxe da montaña para tentar atraer a xente durante todo o ano. E aí estamos ofrecendo maiores ofertas; rutas de sendeirismo, de btt, escalada, rocodromo, etc. Nos últimos anos melloramos moito a oferta o que deu lugar a que haxa un equilibrio financeiro no mantemento na estación. Pero o obxectivo é que esa estación sexa un referente para Galicia, pero tamén para o norte de Portugal e de Castela e León.

Falas moito dos proxectos que tedes vinculados coa Xunta. Vexo que a relación co Goberno galego é moi boa?

Si, si, por suposto.

Ti ademais es amigo persoal de Rueda. Estiveches con el como director xeral de Emerxencias. Notas que xa hai máis "feeling" con esta provincia da que había antes con Baltar?

Sempre a houbo pero eu penso que a relación persoal sempre inflúe. Eu traballei dez anos co presidente e considerome amigo persoal del. E iso explica tamén os bos resultados acadados nesta provincia no último ano. As eleccións autonómicas eran moi complicadas, cun Jácome como oferta atractiva cando catro anos atrás pedira o voto para o PP, e aínda a pesar diso, subimos 6.000 votos. Penso que el (Rueda) conecta moi ben con Ourense. Temos credibilidade e estou seguro e, sempre lle digo, como alcalde de pobo, este dito de que "o voto pídese e débese". Eu pedín o voto e cando fun alcalde devolvino en forma de obras e servizos á xente. E por iso tiven os resultados que tiven pasando a dez concelleiros. E aquí na provincia pois agardo o mesmo, pedir o voto, e devolverllo á xente. E neste sentido temos unha folla de ruta clara que firmamos os dous na campaña non só para a cidade, senón na provincia, para rematar con esa mala idea de que Ourense cidade é a cincenta da provincia.

É curioso que me digas que hai esa gran relación entre ti e Rueda. Digo porque cando estaban Baltar e Feijóo había certas tensións. Falabase de baronías, do barón ourensán. Entendo que hoxe en día iso das baronías xa está desterrado dentro do PPdeG, non?

Si. Eu entendo que máis alá das baronías en termos de poder persoal o que ten que haber é unha representación dos intereses da provincia. E niso, evidentemente, como o mandato que temos dos electores da provincia, defender os seus intereses. Pero non como unha cuestión de poder persoal, senón como unha cuestión de defender os intereses da provincia. Eu particularmente non teño interese en ter un poder persoal grande. Creo que xa se me nota na persoalidade. Eu no que teño interese é en acertar e sacar adiante os grandes temas da provincia. Xa falabas ti deles; industria, Manzaneda, a Limia, transporte... Falamos de moitas cousas. Iso é o que me interesa a min, non o poder persoal.

"Nin Alfonso Rueda é Manuel Fraga, nin eu son José Luis Baltar vello, nin Elena Candia é Cacharro. Son épocas distintas"

E cres que cambiou a forma de facer política no PP, tamén?. Digo porque antes semella que se estaba afeito a un modelo máis personalista e agora se fala máis do partido, do Partido Popular. Rueda parece que ten boa amistade contigo, con Lugués (Luis López), con Elena Candia. Cres que isto tamén inflúa a que se faga outra política diferente no PP á que se facía con Feijóo?

Eu creo que é pola propia dinámica da política. E neste caso é para ben. Son épocas diferentes. Nin Alfonso Rueda é Manuel Fraga, nin eu son José Luis Baltar vello, nin Elena Candia é Cacharro. Son épocas distintas, personalidades distintas e o que temos todos claro é que a sociedade non admitiría as formas de hai trinta anos.

As sociedades cambian...

Claro. E esa forma de facer política, que nalquel momento era necesario, pero hoxe o poder é moito máis horizontal. Eu, por exemplo, non abdico das miñas responsabilidades como presidente do partido, pero considerome compañeiro dos alcaldes porque eu tamén son alcalde. Eu non podo obviar que hai un ano eu estaba sentado entre os alcaldes. E iso non quere dicir que, agora como presidente, asuma un estatus diferente. Obviamente, como presidente teño unhas funcións, unhas responsabilidades e unhas decisións que non as podo obviar, nin extender, pero iso é compatible cunha relación completamente horizontal entre compañeiros. De feito, moitas veces solventamos cuestións, máis que nunha xuntanza formal, pois tomando un café, porque ao final conseguimos o mesmo e o importante é resolver os problemas.

E xa para ir rematando, que tal é a relación con Baltar novo, con José Manuel?

Eu con Manuel sempre tiven moi boa relación. Sempre a tiven. José Manuel é unha persoa que dirixiu o partido, que dirixiu a deputación e que, nun momento determinado, el foi xeneroso, e cando se falaba de pactos, el apartouse para non dificultar a chegada de pactos de investidura na deputación. E logo foi moi coherente tamén no partido, e concordo con el, que non se podían ter bicefalias, no sentido de que haxa un poder administrativo e un poder político distinto. Fíxoo, ademais, temporalmente moi ben. Primeiro asentamos a deputación e logo o partido. Por iso a relación con el é boa e cando teño que pedirlle consello ou preguntarlle algo, resolveme, e non se mete absolutamente en nada e deixa facer, o cal, agradecese moitisimo.

 

En todo caso, a súa saída, foi moi abrupta. Despois de todo o que lle pasou en política, que teña que ser o tema dunha multa o que afaste da política, non deixa de ser curioso...

Son circunstancias.

 

Este xoves tamén coñeceuse a decisión do Tribunal Supremo de abrirlle causa a José Manuel Baltar, que opinas disto?

Eu son secretario de xulgado e algo disto sei. O paso foi que se decide o procedemento a aplicar, non se trata de procedemento, non se trata de apertura de xuízo oral. É un paso lóxico que vai no camiño de encausalo. Pero, hai que respectar a presunción de inocencia e logo xa falará o partido. Pero o paso dado o non é substancialmente decisivo.

 

Non é decisivo pero importante. Se o chegan a enxuizar terá que ser apartado do partido, non?

Iso non me toca a min decidilo. Será competencia dos órganos competentes do partido.