A nai segue sustentando o peso do coidado das crianzas nos primeiros meses

Menos dun 20% dos pais españois (un 19,9% concretamente) utiliza o permiso de paternidade de forma potencialmente corresponsable, é dicir, turnándose coa nai para alongar ao máximo o tempo de coidado do bebé, fronte a un 50% que colle a baixa de forma simultánea coa nai, segundo o estudo titulado 'Como incide o novo deseño dos permisos de nacemento na corresponsabilidade? Unha análise con rexistros administrativos da Seguridade Social de 2016 a 2023'.

O informe, elaborado por Adela Recio Alcaide, Cristina Casteláns Serrano e Javier Andrés Jiménez, e publicado polo Instituto de Estudos Fiscais, analiza se tres anos despois da equiparación dos permisos de maternidade e paternidade, sendo desde entón de 16 semanas para cada proxenitor, conseguiuse a corresponsabilidade.

Neste sentido, os autores do estudo conclúen que, aínda que "o uso dos permisos por parte dos pais desde a equiparación é xeneralizado e equiparable na práctica ao uso que fan as nais" --a porcentaxe de pais que usa todas as semanas dispoñibles para coidar alcanzou o 91,2% en 2022--, con todo, "só unha minoría dos pais (ao redor dun 20%) usa a combinación que permite maior corresponsabilidade (turnándose coa nai) e que permite asumir o rol de coidador principal".

Así, dos datos despréndese que unha maioría de pais (un 49,2% en 2022 e un 50,1% en 2021) utiliza as 16 semanas seguidas, aínda que esta proporción diminuíu lixeiramente entre 2021 e 2022; é dicir, que "unha gran proporción" de pais utiliza as 16 semanas de permiso ao mesmo tempo que as nais, "fomentándose o rol de pai axudante".

Doutra banda, un grupo de pais, o 19,9% en 2022, usan todo o permiso fraccionable despois de que o fixeron as nais, é dicir, usan as 16 semanas separándoas en seis --que usan obrigatoriamente ao principio-- e as 10 semanas restantes --que usan unha vez pasaron as primeiras 16 semanas--.

Segundo sinala a investigación, este grupo de pais que quedan en solitario coidando do bebé, e "que sería o da combinación máis compatible co rol de pai corresponsable", aumentou lixeiramente pasando dun 18,5% en 2021 a un 19,9% en 2022.

Doutra banda, o informe revela que o uso do permiso por parte das nais non variou significativamente respecto de antes da equiparación, pois o 95% delas utiliza todo o permiso a tempo completo e todas as semanas seguidas desde o nacemento.

Así, os autores do estudo advirten de que "a posibilidade real das nais de volver ao mercado de traballo, baixo a condición de que o bebé estea coidado polo outro proxenitor no fogar, é aínda moi escasa e non supón unha pauta social, senón unha tendencia minoritaria". "A brecha de coidado entre o final dos permisos remunerados e a posibilidade de acceder a unha praza de educación infantil segue condicionando a realidade laboral da maioría das nais cando terminan os seus permisos remunerados", subliñan.

A MENOR RENDA, MENOS USO CORRESPONSABLE DO PERMISO

Así mesmo, a investigación mostra que existe un rumbo por rendas xa que só algúns pais --en xeral os mellor situados con maiores rendas e con contratos indefinidos en lugar de temporais-- acceden a usar o seu permiso turnándose coas nais, responsabilizándose do coidado en solitario e estendendo o coidado do bebé o máximo tempo posible.

"O menor poder de negociación dos pais con rendas máis baixas e contratos temporais parece estar a provocar que utilicen aínda menos o seu dereito a fragmentar o permiso e usalo a conveniencia para turnarse coa nai e estender o coidado do bebé", conclúen.

Por comunidades autónomas, aquelas en as que os pais usan o permiso de forma máis corresponsable son: Aragón (27%), País Vasco (26%), Castela e León (26%) e Madrid (25%). En cambio, Ceuta e Melilla (9%), Canarias (13%), Andalucía (14%) e Murcia (16%) son aquelas onde a porcentaxe de uso corresponsable é menor.

Imaxe dunha man dun bebé e a súa nai. Galicia segue tendo moitos problemas para novos nacementos | Fonte: EP