Como loitar contra a frustación dos pacientes da UCI que non poden comunicarse adecuadamente

A comunicación eficaz é crucial en calquera ámbito hospitalario, pero especialmente nas unidades de coidados intensivos (UCIs). Non se trata só de que o equipo médico poida comunicar entre si, senón de garantir que os pacientes poidan comunicar as súas necesidades, medos e desexos, mesmo cando parece que é algo imposible.

Aínda que se realizaron esforzos para mellorar a comunicación entre os profesionais sanitarios, en ocasións, a voz do paciente pérdese no ámbito dos coidados intensivos. Isto é un problema, xa que o 62% dos pacientes da UCI experimentan unha frustración significativa debido ás barreiras de comunicación, o que conduce a necesidades desatendidas ou insatisfeitas e a un aumento da ansiedade*.

No caso concreto de UCIs, os pacientes con traqueotomía, intubados, politraumatizados, espertados dun coma, ou con limitacións motoras, grazas a tecnoloxías de Sistemas Aumentativos e Alternativos de Comunicación, poderían mellorar a súa estancia na unidade. O poder falar cos seus seres queridos, tomar decisións críticas sobre os seus coidados ou simplemente expresar as súas necesidades, todo co poder dos seus ollos. 

Esa é a realidade dos pacientes dalgúns hospitais españois pioneiros en implantar esta tecnoloxía, onde grazas a estes sistemas de seguimento ocular, está a transformarse a experiencia na UCI. O hospital sevillano Virgen de la Macarena é o primeiro hospital en España en incorporar un Sistema de CAA en UCI, grazas a unha doazón da Irmandade da Macarena, desde este verán, os pacientes da UCI que non poden comunicarse coa fala farano a través dos seus ollos.

Varios estudos internacionais evidencian que unha comunicación efectiva entre o médico e o paciente está asociada cunha maior satisfacción do paciente, menor tensión emocional, senten involucrados, son máis propensos a seguir as recomendacións médicas, o que reduce as probabilidades de readmisión hospitalaria, danos ou malos resultados de saúde.   Favorécese a independencia e autonomía do paciente, melloran os resultados clínicos e acelérase o proceso de recuperación, desenvolve un maior nivel de confianza co equipo de médico, ademais, existe unha maior satisfacción do coidador, o que reduce o esgotamento profesional*.

"O dispositivo de CAA demostrou ser unha ferramenta invaluable na UCI, facilitando a comunicación con pacientes que presentan dificultades para expresarse, xa sexa por traqueostomías, dano neurológico ou polineuropatías", afirma Cristina Llamas Lázaro, Médico Adxunto UCI do Hospital Universitario Virxe de la Arrixaca. "Esta tecnoloxía promete ser crucial no futuro das UCIs, reducindo a ansiedade e desorientación do paciente e ofrecendo ao persoal sanitario unha vía máis eficaz para atender as necesidades dos pacientes críticos", conclúe.