O home rico que estafou o seu veciño pobre

Esta historia comeza hai oito décadas en Chantada, no centro xeográfico de Galicia, e ben podería inspirar un filme ou teleserie galega como aquela famosa estadounidense da década de 1970 titulada ‘Home rico, home pobre’. Os protagonistas, neste caso, non son parentes, pero si foron veciños cuxas vidas seguiron camiños opostos: un, presidente millonario dun gran banco español en Madrid e o outro, ás portas dunha sucursal do mesmo banco en Vigo, reclamando os aforros que lle “roubaron”.

Nunha vila como Chantada é moi difícil –por non dicir imposible– non toparse con alguén. Aquí, todos coñécense e é raro non manter unha conversa ou algún tipo de relación cos demais nalgún momento da vida. Pero os nosos protagonistas viviron de costas o un do outro. “Só chegamos a coñecernos de vista”, conta o ‘home pobre’.

Das súas lembranzas recupera o recordo de que o que sería o ‘home rico’ “xa desde cativo non se relacionaba cos rapaces de aldea”, coma el, criado na parroquia de San Tomé de Merlán no seo dunha familia moi humilde.

Xa de mozo, o noso protagonista ‘pobre’ aprendeu e dedicouse ao oficio de zapateiro. Conta que polo taller no que se formou pasaba moita xente da vila, mais nunca o fixo o ‘rico’. “Nunca tivo que remendar as súas botas nin poñer dobre sola aos seus zapatos”, relata.

“Eu tiven uns mestres en Chantada de zapataría, de peles, de viño e doutras cousas, pero nin el nin a súa familia recordo que fosen á zapataría”, rememora sobre aquel veciño que "se cría un señorito".

Co tempo, o noso home emigrou á gran cidade, á maior urbe de Galicia, Vigo, e comezou a traballar en Cepsa, onde se xubilou, mantendo uns aforros para gozar da nova vida e que, colleitados a modiño ao longo dos anos, colocaría en produtos financeiros.

Pero unha vida de traballo constante e de rigores truncouse e os seus froitos podreceron. O noso ‘home pobre’ separouse da que fora a súa dona e, sen fillos, aprendeu a vivir só, entre Vigo e Chantada. Pero o máis duro chegou cando caeu vítima das estafas bancarias que arruinaron a milleiros de persoas en Galicia e España e que contribuíron á Gran Depresión. No seu caso non foron as preferentes e subordinadas, senón fondos de investimento de renda variable e un seguro de vida que lle abriron “sen ser debidamente informado”, di.

Fala duns 40.000 euros investidos no Sabadell e 80.000 no BBVA, con cláusulas nos contratos dos produtos adquiridos que, asegura, descoñecía: “Non me informaron de que podía perder o meu diñeiro nin que había grandes comisións, polo que considero que fun enganado”, afirma. Deses cartos, só recuperou unha pequena parte.

En ambas as entidades foi seducido para investir os seus aforros en fondos de investimento de renda variable. A aposta foi perdedora.

O noso ‘home pobre’ ten xa 84 anos, sofre de “varias enfermidades”, ten o “colesterol alto”, o “corazón maltreito” e os petos case baleiros pola estafa sufrida. Pero, sobre todo, ten demasiadas preguntas sen responder sobre a avaricia humana. Aínda hoxe pregúntase “como hai xente que se pode facer rica á custa dos pobres” ou por que quen considerou nun tempo pasado un “amigo”, alguén en quen “confiaba tras anos de relación” –refírese ao director da sucursal do BBVA na que tiña os seus aforros– “enganoume”.

“Hai quince anos, fun depositando no BBVA algúns aforros que me sobraban ao mes e o director [da sucursal] decidiu colocarme eses aforros en fondos de investimento que chaman de renda variable, o que moita xente chama fondos voitres. Non me explicou que podía perder os meus depósitos nin tampouco que tiña grandes comisións”.

Tamén relata que o empregado de banca lle colocou os depósitos en “seguros de vida”. “Fíxoo pola súa conta, sen a miña autorización”, asegura este home, que se culpa a si mesmo de ter “asinado os folios que me puxo na mesa, sen ler nin a letra grande nin a pequena, pola confianza que tiña neste director”.

Agora di que daqueles preto de 80.000 euros só recuperou, o ano pasado, 19.000. “Non me decatei do perigo de perder os cartos nin das altas comisións até que pasaron tres ou catro anos, cando comecei a perder diñeiro”, explica este xubilado, que se laia de que desde o BBVA “nunca” lle deron unha “solución” ante o que considera “un engano”.

O pasado mes recibiu unha carta do Servizo de Atención ao Cliente do BBVA, datada o 10 de xuño, na que lle expresan as "disculpas" polo "trato que indica haber tenido", pero non se lle aporta solución á súa reclamación, pois este departamento "considera que la cuestión que nos plantea excede del ámbito competencial que tenemos asignado". Na misiva asegúrase que "la entidad ha dado cumplida respuesta a sus reclamaciones anteriores sobre los mismos hechos".

No Sabadell, apenas recuperou unha cuarta parte do diñeiro que, di, investira nesta entidade. “Despois de moitos anos perdendo unha gran cantidade dese diñeiro, amargueime a vida e aceptei co Sabadell un acordo, polas grandes comisións que me impuxeran sen darme información delas nin de que podía perder os cartos. Asineilles unha liquidación, quedándose o Sabadell con 30.000 euros e eu recuperei unicamente nove mil e pico”, relata.

Coma el, milleiros foron seducidos por cantos de sereas e atrapados e desvalixados na roda do capitalismo máis salvaxe por xente sen escrúpulos nin ética. Unha roda manexada por uns poucos (o 1% da poboación que controla o 99% da riqueza mundial), entre eles, o seu veciño de Chantada, o xefe supremo dos que o enganaron, un dos homes que máis influíu nos últimos anos na marcha da economía española, pero tamén na política.

O noso protagonista leva catro anos protestando, ás veces ante a sede do Banco Sabadell, outras ante a do BBVA no centro de Vigo, pero tamén ás veces noutras cidades e vilas, incluída Chantada. Acúsaos de “falla de claridade e de engano”. Faino só, para “protestar contra unha inxustiza”, esquecido pola sociedade, polos que nos gobernan e polos que o “estafaron”. É un David contra Goliat. E, casualidades ou non da vida, ese Goliat é aquel veciño seu que nunca necesitou arranxar uns zapatos e que o esquivaba –a el e a outros de Chantada– por considerarse de “alto berce”, lembra.

Aquel mozo de aires soberbios terminou dirixindo un imperio financeiro e o seu rostro era, e segue sendo, habitual na prensa estatal. “Xa se lle vía vir”, continúa o noso protagonista ‘pobre’. “Nunca quixo os chantadinos”, asegura sobre ese home que, desde o seu despacho na capital do Reino de España, manexou parte dos fíos financeiros máis grosos do país.

“Non falaba cos pobres”, recorda sobre o seu pasado. Non só iso, tamén foi quen de roubar aos pequenos aforradores como o seu veciño, nunha estafa bancaria colectiva e masiva pola que as entidades financeiras atraparon a milleiros de clientes. Só no caso das preferentes, calcúlase que unhas 700.000 persoas en todo o Estado foron vítimas do engano das entidades que lles ofreceron estas accións dando a entender que se trataba de renda fixa cando non o eran. O propio BBVA foi condenado por distintos tribunais en varios casos por colocar irregularmente accións a clientes.

En Galicia, un informe do Fondo de Reestructuración Ordenada Bancaria (FROB) elevou a 116.000 o total de afectados por preferentes e subordinadas e o diñeiro estafado con produtos tóxi, a 1.831 millóns.

PACO O ARXENTINO

Un dos afectados dos distintos tipos de estafas bancarias é o noso ‘home pobre’, vítima das artimañas financeiras dirixidas polo que un día foi o seu veciño, ese mesmo ao que coñecían en Chantada como Paco o Arxentino, por ser fillo de emigrantes naquel país e cuxo pai era dos poucos da comarca chantadina que tiñan coche na década de 1950. Á súa volta de Arxentina, en 1955, os negocios fóranlle ben, especulando coas terras doutros galegos que emigraban e que el compraba a baixo prezo e revendía para sacar ganancias do drama da diáspora. O seu fillo, Paco, seguiría o exemplo paterno (levábao no ADN), pero ao grande, chegando a converterse nun dos homes máis poderosos de España.

“Lin na prensa que se xubilou hai pouco. A este señor, que dirixiu o banco que me roubou, premiárono con 80 millóns de euros polos servizos prestados”, lamenta o noso entrevistado ao recordar o premio extraordinario co que se xubilou o que fora o seu veciño.

O noso ‘home pobre’ chámase Amador Pereira Cidre e cada día preséntase ante as sucursais do Banco Sabadell e do BBVA no centro de Vigo para protestar pola estafa sufrida. O ‘home rico’ chámase Francisco González, cumprirá 75 anos o vindeiro 19 de outubro e, até decembro de 2018 presidiu, durante 18 anos, o BBVA, e antes, Argentaria, entre 1996 e 1998.

Os seus camiños, que aparentemente diverxían, volveron converxer, pero sen cruzar miradas nin palabras, como acostumaba facer Paco o Arxentino cando paseaba por Chantada de cativo e mozo, agora convertido nun vello home que saboreu o poder e que hoxe está envolto nun dos maiores escándalos de corrupción e espionaxe dos últimos anos en España.

UN HOME TURBIO E SEN AMIGOS EN CHANTADA

Francisco González foi un dos homes máis poderosos de España. O seu poder foi tal, que mesmo explorou as chamadas ‘cloacas do Estado’, relacionándose co corrupto ex-comisario José Manuel Villarejo, como así proban varios audios.

Zarrapicado polo escándalo das escoitas ordenadas polo BBVA a Ausbanc baixo a súa presidencia, dimitiu “temporalmente” como presidente de honra o 14 de marzo pasado pola súa implicación no ‘caso Villarejo’.

Existen probas de que o Comité de Dirección do BBVA expuxo un ‘Briefing ao presidente” do BBVA, Francisco González, para tratar o tema Ausbanc. Así aparece nunha acta de marzo do ano 2012 á que tivo acceso a Cadena Ser. O documento recolle unha reunión que se celebrou o 5 de marzo dese ano, no que a dirección do BBVA planea informar sobre este asunto a Francisco González e o ex-conselleiro delegado Ángel Cano. Isto probaría que Paco o Arxentino estaba ao tanto da espionaxe de Villarejo a Ausbanc e abre a vía para a súa imputación no caso.

Home abertamente de dereitas e vinculado estreitamente ao PP, din del os que o coñecen que apenas conserva amigos en Chantada, onde para algúns nunca será “don Francisco González, o presidente do BBVA”, senón “Paco o Arxentino, o fillo de Mariano, irmán de Lolita”. Por alí non pisa desde hai anos.

“A xente de Chantada contoume en varias ocasións que cando o señor González pasou xa a vivir en Madrid non tiña apenas case relación coa xente de Chantada e coméntanme os veciños que consideraba que el era máis que os de Chantada”.

Hoxe, aquel mozo de carácter soberbio que soñou con facerse rico e poderoso, é un home en declive ao que os seus avariciosos soños lle perderon polos camiños máis turbios; a súa reputación, hoxe, está polo chan.

Mentres, Amador, como cada mañá, séntase fronte ao BBVA no centro de Vigo, e co seu chifre e os seus carteis tenta chamar a atención dos de dentro da sucursal e dos viandantes que por alí pasan. Ninguén escoita.