Cabaliños do demo e pitas cegas

Neste día de finais de agosto, aínda cedo pola mañá, pasamos miña nai Concha e eu pola marxe do río Escubelas, contiguo á nosa casa. Primeiro, temos a sorte de ver dous cabaliños do demo azuis, moi elegantes, voando nos arbustos. Despois, flotando placidamente nas augas, están os habituais insectos en forma de “X” que mamá chama “pitas cegas”. Este becho (Gerris lacustris) tamén leva o nome de zapateiro.      

 

O río trae moitos recordos. Un dos que máis aprecio é de cando a cuadrilla de amigos, é dicir, os meus primos Miguel Ángel, Blanca e Conchi, xunto cos veciños Pedro e Pablo, convidamos a unha nova amiga, unha simpática nena de Venezuela, a dar con nós un paseo por el. Foi, literalmente, polo propio río, de pouco caudal. Resultou moi bonito andar con precaución sobre as pedras redondas, coa caricia das correntes, e vimos un sapo e unha humilde serpe fluvial. Na adolescencia, son importantes e recomendables os grupos de amigos, como se ve nas historias dos Cinco e na serie Verano azul.      

 

De volta na casa, quedo conmovido pola historia de Paul Léon, contada por Enric González (Babelia, 13 xuño 1994). O secretario ruso de James Joyce era un home culto, de abnegada lealdade. Cando faleceu o seu xefe o 13 de xaneiro de 1941, quixo á mañá seguinte protexer unhas cartas do escritor entregándoas á delegación irlandesa en París. Por desgraza, isto chamou a atención da Gestapo. Léon era xudeu, e foi levado ó campo de concentración de Auschwitz, onde foi asasinado en abril de 1942. A súa traxedia, non moi coñecida, podería ser contada nunha película.

 

A media mañá, e dado que non podo viaxar lonxe neste verán de 2019, decido emprender unha breve viaxe simbólica, facendo como que son un visitante francés que se encontra por vez primeira en Galicia. Primeiro, para pagar a peaxe da nostalxia, diríxome a Santa Comba, onde está a única biblioteca pública galega que empresta un libro que lin na adolescencia: “Esta semana soy Cleopatra”, de Luisa María Linares. A amable bibliotecaria regálame un bonito marcador de páxina  verde co debuxo dun trasno que durme sobre un libro aberto.

 

A continuación, cruzo Mazaricos e paso o pobo da gran cantante Iria Quintáns París, As Maroñas, en dirección ó bosque eólico de Paxareiras, onde xorde un miradoiro que quita a respiración cunha visión completa da praia de Carnota. Chama a atención que non teña apenas aparato turístico, pero o misterio queda resolto ó baixar un pouco na estrada, vendo o miradoiro oficial de Louredo.

 

Quero sentir nos pés os azuis da praia de O Pindo. Antes de nada, para manterme esperto, entro nunha cafetería local. No lado positivo, o espello do aseo conta cunha iluminación favorecedora. No lado negativo, este é un deses establecementos que non dan nada co café, que tomo gozando da novela de Linares, obra moi áxil e simpática. Faime lembrar ó meu pai Manuel, que a lería tamén nos anos 80, traída da biblioteca de Newark. Deseguido, nun restaurante próximo, escollo o menú do día. O que me traen é francamente lamentable. Quel dommage.

 

Camiño da praia de colares turquesa, hai que transitar por un paseo de madeira sobre unha especie de purgatorio en forma de augas turbias, contempladas hoxe por unha garza pensativa. Chegado á orela, coloco a toalla sobre a area dura e poño o libro xunto á cabeza coma o trasgo de Santa Comba. Para a miña sorpresa, vén sobre min unha constante ducha de area traída polo vento, un elemento que me obriga a mudarme a unhas rochas. Entro na limpísima auga fría. Miro para atrás e a silueta recortada do Monte Pindo parece irreal, un escenario movible do cine.

 

Para rematar a viaxe, co rostro maquillado de area, intento relaxarme coa música mentres vou conducindo. Se na ida me gustaran a perturbadora canción “El que” de D.A.F. e a belísima “My Oblivion” dos Tindersticks (portadora de tristura ó lembrarme a un amor non-correspondido), no regreso chámanme a atención a potente “Pictures of Home” de Deep Purple (non pode saír nada malo de cinco ases como Blackmore, Gillan, Glover, Lord e Paice) e a moi romántica “Too Lost in You”, cantada por unhas Sugababes en estado de graza.

 

Xa na casa, chama miña irmá Carmiña, que visita por uns días o entorno de Munich. Penso na miña bondadosa segunda nai, tía Carmucha a de Vitoria-Gasteiz. Finalmente, acórdome, no remate desta intensa xornada, dun tesouro deste verán: o sorriso máis fermoso das verbenas galegas, o de Celia Sentís, unha bailarina da excelente orquestra chamada El Combo Dominicano. É un milagre ver como baila esta moza - xunto coa súa compañeira Yesenia e coa cantante Davinia, no tema “La carnaza” (como se foran Tina Turner e as súas acompañantes en “Proud Mary”) - sorrindo permanentemente coma un sol na noite.

 

E así, con esperanzas de atopar diamantes, se desenvolveu un día distinto, nunha soidade asumida e camiñando entre persoas que buscan a felicidade, pois é preciso seguir adiante entre os problemas do mundo. Un derradeiro detalle: teño o presentimento de que o son de nenos correndo e xogando alegres na inocencia alivia o pesar que traen os desgustos e as depresións.

 

* Para Paul Léon