O cemiterio privado dos quileute

Trala experiencia do noroeste extremo, algo fixera clic. Kerry e a súa alma aberta en Neah Bay mudaran con sinceridade o meu punto de encaixe. Así comecei o descenso automobilístico pola costa do Pacífico, procesando sensacións en percorrido senlleiro. 

A conducida daquela mañanciña rematou en First Beach, no cerne mesmo da reserva quileute. Aquela nación india, que canda a revolución americana escravizara tripulacións enteiras de barcos europeos extraviados, acabou sometida co Tratado de Olimpia apenas un século despois. E mentres caía a bandeira da actual centuria o último falante nativo de quileute finaba no Estado de Washington.

O pobo Quill-lee-yoot nunca vivira en tipis, montara a cabalo nin levara chapeus de plumas. En realidade, navegara en canoas enormes, vestira roupas de cortiza de cedro, vivira en casas longas onda o océano e alimentárase de augas xenerosas en salmón, fletán e baleas. Noutrora as festas duraban varios días e a comunidade era rica en artesáns do mimbre e tallistas de tótems de cedro vermello. E as súas impresionantes cerimonias alimentaban unha rica vida espiritual, da que tamén gozaban os adoito benvidos visitantes.

Catro vellos mariñeiros versados en quileute axudaron hai varias décadas na elaboración dun dicionario con que os pícaros de La Push, inspirados por báyaḳ, o seu corvo nacional, aprenderon despois o alfabeto da lingua propia na escola da tribo. Un deses neofalantes foi Ed, a quen atopei en First Beach xunta o cepo dunha árbore arrastrada polas mareas vivas do Pacífico. Á petición de tirarme unha instantánea respondeu con curiosidade de ollos acibeche e sorriso morno. A súa calidez, agachada tras media melena lacia e chupa de coiro moura de cremalleiras prateadas, cativoume mentres escoitaba a historia de seu avó. 

Ed non lembraba como p̓íc̓habáyaḳ (corvo vermello) chegara á súa vida. Criado por el desde meniño, seu avó representaba o principio dos tempos, os coidados esmerados de melena agrisada e o coñecemento silencioso. Se cadra por iso empatizamos de contado. 

P̓íc̓habáyaḳ dixéralle que un día marcharía do mundo visible para volver visitalo en soños sulagados. Unha noite de verán, Ed viu unha luz aló no alto, chamando por el con palabras verdadeiras. Sen saber se era soño ou realidade, a luz seguiu ascendendo mentres os obxectos en contacto coas súas mans comezaban a mingüar e facerse máis e máis finos, ata acordar na súa cama de barrotes de cedro vermello mentres a realidade cotiá volvía ó estado previo. Atopou o cuarto de p̓íc̓habáyaḳ baleiro e o seu leito arranxado con sumo coidado mentres o vento lizgairo lle refrescaba o rostro e a xanela semiaberta batía con forza no marco pináceo.

Uns días despois, os membros da tribo comezaron a observar Ed á tardiña, sentado nunha árbore varada sobre a area de First Beach, a parolar sen compaña aparente no aire da mañanciña. Por un tempo preocupáronse da súa saúde, ata que un día predixo a chegada dunha galerna en conversa fluída, segundo dixo, con seu avó p̓íc̓habáyaḳ.

Ed considerábase ós vinte e un anos shaman in training. Mais a vida debía continuar. As canoas de cedro vermello había tempo que deixaran paso a embarcacións modernas de avanzada tecnoloxía dixital con que alimenta-los centos de membros da nación quileute. Aquel aprendiz de chamán ocupaba agora o seu tempo físico indo ó mar e vendendo os excedentes da tribo en distinguidas tendas de Seattle.

Camiñamos en silencio por Ocean Front Drive ata o cemiterio onde só os quileute poden entrar. Ó chegarmos á soleira Ed, desculpando non podermos subir xuntos ó enclave sagrado, despediuse cun convite a reencontrármonos o día seguinte en Seattle. E alí, na soleira do cemiterio privado, despedinme del en galego: pode o corpo ser vencido, pode o dereito ser torto, mais o lume que alampea, xamais o veredes morto.