Feijóo e o galego, cuarta e última oportunidade?
A cuarta lexislatura de Feijóo na Xunta non ten trazos de cambiar o modelo lingüístico con respecto o galego. As cuestións relativas ao desenvolvemento educativo e social da lingua parece que ficou en mans de iniciativas persoais ou colectivas fóra de ámbitos oficiais. Que lle poderá suceder ao galego nesta cuarta lexislatura de Feijóo?
Por Moncho Mariño | Santiago de Compostela | 08/09/2020 | Actualizada ás 22:00
O cuarto executivo presidido por Núñez Feijóo non semella ter entre as súas prioridades a promoción do galego, idioma cooficial segundo o Estatuto de Autonomía en base á Constitución do Estado. As prioridades seguramente sigan indo por unhas políticas máis centradas en manter un statu quo sen desenvolvemento estatutario, políticas sanitarias aínda máis cuestionadas e unha política lingüística apoiada no Decreto do Plurilingüismo que foi criticada e cuestionada polo Consello de Europa en 2019. Haberá cambios nesta cuarta lexislatura de cara a lingua?
TRAVESÍA POLO DESERTO?
“O Decreto do Plurilingüísmo buscaba eliminar a presenza do galego entre a mocidade” di Marcos Maceira, presidente da Mesa pola Normalización Lingüística. “Hai exemplos como a imposibilidade agora de baixar a APP de TVG para ver debuxos animados en galego”. A dez anos de asinar o decreto, descoñécense datos concretos sobre a mellora ou non das competencias lingüísticas en castelán, inglés e galego.
No tocante á APP do Xabarín Club, tentouse baixar a aplicación desde Google Play, onde foi imposible descargala. Ademais, alí onde se encontrou polo menos o logo da APP, Google Play avisaba de perigo en caso de descarga para Android. Doutra parte, en ferramentas Apple, usuarios das mesmas avisaron que a APP en cuestión está sen actualizar desde hai dous anos. Fontes da CRTVG suliñan que no caso de Android hai un problema técnico, pero que para Aple a versión está "completamente actualizada".
Non obstante, o Consello de Europa alertaba da situación “preocupante” do galego logo de tres lexislaturas co PP e Feijóo na Xunta. “Existe unha visión de país incapaz e cunha lingua incapaz desde dentro do goberno galego” sinala Maceira. Desde a Associaçom Galega da Língua (AGAL) Eduardo Maragoto destaca que “os gobernos da Xunta dinstínguense pouco uns dos outros en aspectos fundamentais, pois aínda non puxeron en marcha políticas eficaces para inserir o galego no ámbito lusófono”. A isto súmalle que “tampouco se están posibilitando liñas de inmersión lingüística no ensino”.
A referencia que se fai desde a AGAL ao ámbito lusófono apóiase en que durante o mandato Feijóo se aprobou a Lei Paz-Andrade para un achegamento á lusofonía, “mais aínda non vimos moito interese en aplicar a lei e fomentala en favor do galego, esperamos que isto se corrixa nesta lexislatura”.
As visións máis pesimistas apuntan que entre as catro lexislaturas de Fraga Iribarne e agora as catro de Feijóo, estaríanse dando pasos moi acelerados para a eliminación ou polo menos redución a unha presenza testemuñal do galego. “Hai conciencia da situación porque hai xente preocupada por este fenómeno, outra cousa é falar dun idioma que está vivo mais nunha situación de penuria”, analiza Marcos Maceira.
“Estou certo que en Galicia ninguén quere acabar co noso idioma, o que si necesita é de persoas ben formadas para xestionar o bilingüismo e o multilingüismo en beneficio de todos e de todas” apunta Eduardo Maragoto. “Consideramos que moitas desas persoas que xestionarían ben unha situación así, están hoxe dentro do reintegracionismo, só que aínda non houbo políticos que soubesen velo con claridade, só podemos esperar pacientemente”.
DIVISIÓN SOCIAL E LINGÜÍSTICA?
Durante a campaña electoral de 2009 unha das puntas de lanza do PP contra o goberno PSOE-BNG foi precisamente o que denominaron “imposición do galego”. A eles sumáranselles colectivos como Galicia Bilingüe e outros grupos como UPyD en “defensa” do que vían como un atropelo ás persoas castelán falantes en Galicia. Aquilo podía estar evidenciando unha división sociolingüística apoiada por sectores políticos interesados en réditos electorais.
Once anos despois daquelas manifestacións, a representación parlamentaria foi variando ata chegarmos a unha situación semellante á daquelas datas, tres forzas políticas no Parlamento. Esta representación parlamentaria reflicte unha postura social e política contraria ao galego? “Espero que iso non sexa así, a Mesa, xunto con ANPAS e forzas sindicais temos falado cos tres partidos con representación parlamentaria para mudar o decreto do plurilingüismo” explica Maceira. “Os partidos terán as súas pluralidades internas, mais o que é certo é a maior agresividade desde a Xunta contra o galego na súa historia”.
O caso é que a politización arredor da lingua é un factor que foi usado en ocasións mesmo creando atmosferas pouco propicias para o galego, tal son os casos dalgúns topónimos e a non presenza do galego en determinados sitios web privados, onde si podemos ler en inglés, castelán e mesmo catalán. “Esa división, que vai necesariamente ligada a unha politización da lingua, só se dá en sectores minoritarios da poboación” sinala Eduardo Maragoto.
“O resto da poboación vai abandonando o galego dentro dos medios familiares en que se usaba durante as últimas décadas, mesmo en áreas rurais, o galego vai cedendo espazo ao castelán” analiza o membro da AGAL, que non percibe a existencia dunha división social entre dúas comunidades lingüísticas
A Xunta de Galicia, o goberno que debera protexer e fomentar o uso do galego, ten unha nova lexislatura para realizar tarefas a prol da lingua. En tal caso, as maneiras coas que se actuou durante os últimos anos poden definir as novas políticas lingüísticas do goberno galego de aquí a 2024.
