A valedora do Pobo dálle un tirón de orellas á Xunta para regular as listas de espera no Sergas

A posta en marcha dunha normativa autonómica que regule os prazos máximos das listas de espera no Sergas e que dea amparo aos pacientes que rexeitan a opción de ser intervidos nun centro privado figura de novo entre os asuntos que pon sobre a mesa o Valedor do Pobo, cuxa titular, María Dores Fernández Galiño, presentou este venres ante a Cámara galega o informe anual da institución.

Fernández Galiño acudiu á Comisión de Peticións para informar os grupos parlamentarios das actividades desenvolvidas polo Alto Comisionado do Parlamento autonómico ao longo de 2019. Esta é a segunda ocasión na que a valedora acode a presentar a memoria anual da institución, aínda que hai un ano fíxoo apenas mes e medio despois de asumir o cargo, polo que, tanto en comisión como na súa comparecencia ante o pleno, puxo o acento en que a memoria que defendía facía referencia a unha etapa anterior.

LISTAS DE ESPERA

En números, o 88% das queixas tramitadas polo Valedor en 2019 corresponderon á Administración autonómica (10,78% aos concellos e os 0,37% concellos) cun peso especial da "demanda de servizos públicos" relativos a política social, educación ou sanidade.

Sobre isto último, e tras recoñecer que o Sergas cumpre a lei nas patoloxías de prioridade uno, Fernández Galiño volveu a pór sobre a mesa unha demanda xa explicitada na memoria da institución do pasado ano: a necesidade de contar cunha normativa que fixe prazos máximos para as listas de espera e que ofreza alternativas para os pacientes que rexeiten acudir a un centro privado en substitución dun público. Tamén puxo o foco no incremento de prazas de pediatría, outro dos aspectos que concentrou parte das queixas recibidas o pasado ano.

Este venres, os grupos da oposición (BNG e PSdeG), que se mostraron moi críticos durante o tempo da súa predecesora Milagros Otero, aplaudiron o rumbo tomado pola institución, á que o Partido Popular pediu que elabore un estudo sobre o "aumento" da ocupación ilegal de vivendas en Galicia.

A valedora, que iniciou a súa intervención cun recordo para as vítimas da pandemia, destacou a posta en marcha ao longo do pasado ano do decálogo co que se comprometeu a dotar á acción da defensoría e cuxo análise corresponde unha das novidades principais do informe deste ano.

Coa loita pola igualdade e o feminismo como "eixos transversais", o Alto Comisionado desenvolveu en 2019 actividades en distintos ámbitos articulados ao redor dos dereitos humanos, como a loita contra a aporofobia, a protección de menores e maiores, o respaldo ás minorías étnicas, a transparencia das institucións, o apoio a colectivos LGTBI, os dereitos lingüísticos dos galegofalantes ou a erradicación da violencia e o acoso en distintos ámbitos.

Sobre isto último, Fernández Galiño sinalou a aprobación dun protocolo interno dentro do Valedor para a eliminación do acoso laboral que incorpora a novidade do mediador confidencial, unha figura que insta a introducir en todas as organizacións laborais en aras de "erradicar o cancro" que, ao seu xuízo, supoñen estas situacións.

DEREITOS DOS GALEGOFALANTES

En canto aos dereitos do uso do galego, o Valedor do Pobo tramitou en 2019 un total de 48 queixas, a metade delas procedentes da Mesa pola Normalización Lingüística e o Observatorio de Dereitos Lingüísticos. No 49% dos casos, o expediente resolveuse favorablemente.

Así mesmo, no compromiso cos dereitos de mozos e maiores, a entidade que preside Fernández Galiño iniciou un plan de inspección nos centros destes colectivos que se viu freado pola pandemia de Covid-19. Neste sentido, a valedora demandou o compromiso das institucións para actuar ante episodios de soidade na terceira idade, especialmente nas súas "consecuencias máis devastadoras" como é o falecemento sen acompañamento.

En educación, unha dos asuntos que concentrou maior número de queixas en 2019 foi a propaganda que o colectivo 'Hazte Oír' fixo chegar a distintos centros educativos na que denunciaba o que denominan como "ideoloxía de xénero".

GRUPOS

Por parte dos grupos, os deputados de PP (Paula Prado), BNG (Daniel Castro) e PSdeG (Isaura Abelairas Rodríguez) agradeceron o traballo da institución e convidaron a Fernández Galiño a continuar a senda aberta desde a súa chegada ao Alto Comisionado, especialmente no combate da violencia de xénero.