A independencia de Escocia terá que agardar unha nova xeración

Quince ou vinte anos de lenta maduración do whisky independentista en barricas de carballo gaélico; quince anos ou tres séculos máis no seo do Reino Unido. Pero si Cameron cumpre á súa vez a palabra prometida, Escocia deu o xoves un paso de xigante que a achega, como Estado en redefinición, a un réxime prácticamente federal. Está por ver si Cameron, en apuros, aforcouse el só prometendo máis da conta, como lle pasou a Zapatero. 

A noite foi lenta e tranquila. Os datos xa os coñece o lector: a realidade é terca e asertiva. acertaron as enquisas; gañaron os unionistas (54%) e perderon os independentistas (45,6%), resultado axustado, pero claro; récord de participación histórica, superior ao 84%. gañou Glasgow e perdeu Edimburgo e poderiamos facer así lecturas engadidas, pero quero poñer o énfasis en que gañou un país de cinco millóns e medio de habitantes entre os que hai de todo: chilenos, arxentinos, polacos, galegos... "é un país hospitalario e acolledor".

Escribíronse máis de sete millóns de tuits durante a longa campaña, falando, opinando, discutindo, a favor ou en contra da independencia de Escocia; máis do 90% da poboación inscribiuse voluntariamente, "apuntada" para votar, nun acto que require un pequeno esforzo, unha mínima decisión, un compromiso co país.

O caso escocés estudarase en todas as facultades de Dereito Político e Constitucional como o que foi, un proceso histórico, ou mellor, como o que está sendo: un exercicio democrático en profundidade. Un dirixente dos Verdes escoceses explicábame fai uns minutos por que este referendo é tan importante para eles, para os ecologistas radicais de Escocia, antinucleares belixerantes: "Desde os tempos de Margaret Tatcher, que deixou a política británica arrasada, neste país non se falaba de política libremente. A sociedade escocesa recuperou a súa liberdade para falar sen medo dos seus problemas, para decidir o que queremos e como o queremos".

A campaña durou ata o último minuto, con paixón pera con moita normalidade; si houbo algún incidente illado, foi moi escaso; o certo é que o ton da cidadanía na rúa foi cordial e afable, activistas do SI e do NON coincidindo en paradas de bus ou á porta da catedral sen acritud: iso si, disputándose cada peatón, cada coche que pasa, incansables gritando cada cal os seus consignas.

Diríase que mediante o debate e o voto, Escocia tomou as rendas do seu destino. Centos de independentistas, nacionalistas ou non, chegados desde Tibet, Papúa, mapuches desde Chile, Quebec, galegos e sobre todo centos de cataláns viñeron ata Edimburgo para ser testemuñas desta votación que a case todos eles néganlles os seus respectivos gobernos centrais ou como queira que se chamen en cada sitio. Viñeron a aprender á escola democrática escocesa: algúns tamén terán que esperar unha xeración; outros, trescentos anos máis. Escocia, que empeza hoxe o mellor do resto da súa vida, dálles exemplo nesta xornada histórica e ensina o camiño ás novas xeracións. Espero contarlles o final da historia no ano 2034 e que vostedes a lean con saúde.