O futuro enerxétido de Galicia necesita un marco estable, eficiencia, aforro e infraestruturas de almacenamento

Contar cun marco administrativo e xurídico estable, fomentar a eficiencia enerxética e a "cultura do aforro" tanto nos cidadáns como nos centros produtivos e desenvolver un sistema de enerxías renovables capaz de aproveitarse dos avances tecnolóxicos para paliar o principal problema ao que se enfronta a produción "limpa" de enerxía, o seu almacenamento.

Son algunhas das ideas sinaladas e analizadas nas xornadas organizadas este luns polo Consello Económico e Social (CES) na súa sede de Santiago, onde se reuniron representantes da universidade, empresa, sindicatos, consumidores ou o sector primario para abordar o futuro enerxético de Galicia.

Tras a apertura da cita por parte do presidente do CES, Agustín Hernández, os participantes abordaron desde as súas perspectivas como encara Galicia o proceso de transición enerxética cara a modelos de menor impacto ambiental e en que maneira hai potencialidade para converterse nun actor principal na xeración de enerxía.

Así, o desenvolvemento da enerxía eólica na comunidade, cunha proliferación de proxectos que, de levarse a cabo, multiplicarían a capacidade de produción que existe na actualidade, centrou boa parte do debate, no que, por unha banda, advertiuse dos problemas que presentan as renovables a día de hoxe pola ausencia de sistemas eficientes de almacenamento e, por outro, púxose o acento no impacto ambiental e paisaxístico, así como na actividade agrogandeira.

A primeira mesa reuniu as visións do xefe de departamento do Instituto Enerxético de Galicia (Inega), Emérito Freire, o membro da Confederación de Empresarios de Galicia (CEG), José Manuel Maceira, e do profesor da Universidade da Coruña, Guillermo Iglesias; autor dun informe para o CES achega do sector enerxético.

Unha das cuestións sobre a que o docente da institución académica chamou a atención é a importancia dos "tempos" á hora de planificar e tomar decisións en materia de desenvolvemento enerxético. Como exemplo sinalou a xestión da eólica mariña en Alemaña, que decidiu "tomarse unha pausa" tras un primeiro momento no que "se ía moi rápido" na súa implantación.

Isto é, segundo Guillermo Igesias, porque os tempos da ciencia son "moi" distintos aos do regulador, que ven influídos por acontecementos ou desafíos, como ocorreu recentemente coa guerra de Ucraína, o que dificulta o impulso de determinados sistemas ou métodos de produción.

Sobre isto tamén puxo o foco o responsable do Inega, que incidiu na importancia de "compasar" os escenarios enerxéticos aos avances tecnolóxicos. Isto, continuou, cobra especial relevancia no desenvolvemento das renovables, pendentes de mellorar os sistemas de almacenamento para paliar os problemas que se dan en picos de demanda que coinciden con momentos de baixa produción, como as ondas de calor ou de frío.

Pola súa banda, o representante do tecido empresarial galego apuntou á necesidade de que existan marcos lexislativos e administrativos "estables" e "áxiles" nos que as competencias das institucións están "ben definidas" para, así, outorgar "certezas" a investidores, empresas e cidadanía.

"CULTURA DO AFORRO"

Doutra banda, Guillermo Iglesias sinalou a eficiencia e o aforro enerxético como un ámbito de especial relevancia no que, di, a cidadanía está "moito máis concienciada" que a industria. "A enerxía máis barata e máis limpa é aquela que non se consome. E aí todos somos responsables", aseverou.

Así pois, apuntou que fai dez anos un quilowatt de enerxía fotovoltaica supuña un desembolso de 8.000 euros de investimento, mentres que hoxe en día custa "pouco máis de 1.000 euros". Deste xeito, cre que deberían realizarse auditorías enerxéticas nas empresas para facerlles ver "as alternativas" e as "propostas en escala" para, así, fomentar a súa concienciación.

SINDICATOS

A accesibilidade por motivos económicos da cidadanía a estas fórmulas de aforro enerxético, como a instalación de sistemas eficientes ou de produción propia ou a compra de vehículos eléctricos, foi posta en cuestión durante a mesa protagonizada polos sindicatos --Fernando Blanco (CIG), Francisco Méndez (CC.OO.) e Marcos Higinio Prieto (UGT)--, na que tamén se abordou o impacto do proceso de transición enerxética no mundo laboral.

Así, Blanco preguntouse o motivo polo que unha zona "hiperindustrializada" como o País Vasco "ten só 160 megawatios instalados" de enerxía eólica, unha potencia que se alcanza nalgún dos proxectos en tramitación nestes momentos para Galicia. Neste sentido, avogou por que exista un modelo concesional similar ao das explotacións hidroeléctricas, xa que considera que a explotación do aire debe "reverter" economicamente na sociedade.

Pola súa banda, Francisco Méndez incidiu na importancia de que Galicia "non perda o tren" desta cuarta transición industrial como fixo no tres anteriores, mentres que o representante de UGT remarcou que "a continuidade" das "empresas potentes" de Galicia "é o que outorga calidade de vida" aos seus cidadáns.

Unha vaca fronte a aeroxeradores no parque eólico de Montouto, da Serra do Xistral, na comarca de Terra Cha / Carlos Castro / Europa Press