Javier Veiga, actor galego e agora cineasta: "Os galegos somos quen de mirar á morte doutra maneira, con retranca"

O actor galego Javier Veiga estrea este venres, desde o outro lado da barreira, a súa opera curmá no cinema, 'Amigos hasta la muerte', unha película que escribiu e dirixiu e que ademais coprotagonizou coa súa parella, a tamén actriz (e produtora desta cinta), Marta Hazas.

 

Xunto a ela e ao mexicano Mauricio Ochman, Veiga forma un trío de amigos que, envoltos nun triángulo amoroso, debe enfrontarse ademais á morte próxima dun deles, gardando o segredo os outros dous para facerlle pasar os seus últimos meses o mellor posible. Con Galicia como marco, o segredo desembocará nunha serie de acontecementos difíciles de controlar para os protagonistas.

 

O galego funde os límites de conceptos en principio tan antagónicos como o son o tráxico e o absurdo, a tristeza e o humor; en definitiva, a vida e a morte. Así o define nunha conversación con Europa Press.

 

P: Como xurdiu a idea de contar esta historia e, sobre todo, de facelo desde o humor?

 

R: Quería ser capaz de contar a morte desde un punto de vista distinto, que non teña que ser algo dramático e que se poida enfrontar tamén desde outro sitio, entendendo que a vida é algo que segue. É algo que na miña familia ademais foi así e creo que mesmo como galegos, temos esta habilidade de ser capaces de ver a morte desde un punto de vista menos triste, con retranca, menos definitivo. Somos capaces de mirar á morte doutra maneira, con broma, con sentido do humor. Para min esta película era algo case terapéutico.

 

P: A este respecto, ía preguntar se dirixir esta película cambiárache en algo a túa forma de enfrontarte á morte, pero xa vexo que era algo que ti xa tiñas dentro e simplemente querías plasmar...

 

R: Xusto, é case ao revés. É algo que para min é importante e quería plasmar nunha historia de ficción. Tamén porque creo que un fai as cousas para aprender máis sobre elas e, aquí, para aprender a ser capaz de non vivir rodeados de algo dramático e non facer que iso che faga vivir toda a vida amargado.

 

P: María (o personaxe de Marta Hazas) di nun momento dado que "a felicidade é só un punto de vista"...

 

R: Creo que o como un afronta a vida, o punto de vista desde o que un afronta as cousas, importa máis case que as cousas que ocorren. Ou sexa, ante os mesmos acontecementos, un pode decidir vivir iso como un gran drama ou como unha comedia absurda, e o punto de vista de cada un e como decida afrontalo importa case máis que o que ocorre.

 

"NON SÓ SOMOS IDIOTAS, SENÓN QUE TEMOS MALA MEMORIA"

 

P: Os protagonistas tentan deixar atrás vellas rifas cando se decatan da noticia. Por que acabamos relativizándoo todo só cando nos toca de preto algo traumático?

 

R: Porque temos tendencia ao drama e ao conflito. Porque somos tan bobos que se nos esquece que as cousas non son tan importantes, que o verdadeiramente importante é a xente que che quere e á que queres. Pero é unha cousa que se che esquece sempre. E non só iso, senón que mesmo cando o lembras, aos tres meses volves esquecer. Ou sexa, que nin sequera temos memoria, non? É dicir, aínda que de súpeto te deas conta durante uns meses de que o que importa é estar rodeado dos teus, estar ben e diste: 'ah, nunca máis me preocuparei por nada', ao día seguinte, quéimaseche unha torrada na tostadora e estás amargado todo o día. Non soamente somos idiotas, senón que ademais temos mala memoria.

 

P: Falabas antes da cultura galega e de como afrontamos a morte dunha forma moi determinada. Tamén a mexicana ten unha forma moi peculiar de procesala, aínda que distinta á galega, e esta película é unha coprodución entre ambos os países...

 

R: Si, e non é casual. Efectivamente, somos dúas culturas que creo que nos enfrontamos mellor á morte porque non facemos dela un tabú, como noutras culturas nas que non se fala, coma se fose unha cousa que está debaixo da alfombra e que é mellor non mirar. E é verdade que a cultura mexicana, mesmo máis que a nosa, ten esta cousa de vivir a morte como algo ata festivo. Ao final, a vida segue. A xente nace, morre, ri, chora e todo iso forma parte da vida ao mesmo tempo. E hai que aceptalo como tal e seguir vivindo o mellor que poidas cada día.

 

P: Galicia, ademais de servir de ambientación (rodouse en Ourense, Santiago e O Grove, entre outros), é case outra personaxe máis. A protagonista exerce de narradora mentres fai o Camiño de Santiago. Por que vos decidistes por este contexto?

 

R: Hai varias razóns. Unha, evidentemente, é o feito de que eu sexa galego. Xogar en casa ten moitas vantaxes, tanto de produción como para falar dunha historia como esta, que é moi persoal, e contala en sitios que coñezo e que para min teñen un significado, tamén é moi especial. E ter ademais este estudio natural que non é tan fácil de atopar en ningún sitio. Pero é que ademais a historia, a nivel emocional, é unha historia absolutamente galega en dous sentidos. Unha é a retranca que necesitas para poder rirte así da morte, que é algo absolutamente noso. E outra é a nostalxia, esa morriña, 'morriña feelingood', que me gusta dicir, que está nas paisaxes, no carácter dos personaxes, ata na música que hai na película con eses temas de Xoel López, que son tamén parte do carácter e do ton da peli.