Análise.- O campo necesita unha forma distinta de xestión

O campo está en loita e con moita razón. As actividades do campo sempre estiveron moi mal valoradas e xestionadas na Unión Europea (UE). Neste momento, a UE está a perder unha grade oportunidade para levar a cabo  unha transición verde e xusta,  precisamente aproveitando o potencial das actividades do campo, en cuanto a súa capacidade de xerar  recursos sostibles para unha sociedade cada vez máis consciente cos problemas climáticos  do planeta.

Produtos de horta ecolóxica | Fonte: GC

Un dos problemas importantes na xestión das actividades do campo é que non existe unha contabilización previa do valor social de ditas actividades. Poñamos como exemplo o caso do sector lácteo galego. Sabemos o que se paga nos supermercados por un litro de leite (prezo de mercado), sabemos que deste prezo o produtor recibe unha parte, que en moitos casos non cubre os custos de produción, pero seguimos sen saber o valor dun litro de leite. Se non temos valorado axeitadamente o que producimos, como vamos a xestionar axeitadamente esa produción?

Resulta imprescindible empezar a contabilizar as actividades do campo segundo o seu valor neto social. Indícase o termo neto porque estas actividades tamén poden ocasionar efectos sociais negativos  que deben contabilizarse. O valor neto social  debe ter como mínimo tres compoñentes: os custos de produción, unha marxe normal de beneficio e as Externalidades Netas Sociais (ENS). As ENS recollen os efectos netos sociais  positivos que as actividades do campo sexan para a sociedade, adicionais aos propios produtos agrarios. Entre estes efectos netos sociais positivos poden citarse, entre outros, os seguintes: son actividades que axudan a protección  do medio ambiente, contribúen a fixar poboación no rural, son a grande despensa da  produción ecolóxica, subministran produtos de calidade e de proximidade... Todos estes efectos positivos é posible cuantificalos e rexistralos mediante o establecemento dunha axeitada contabilidade social e ambiental das actividades do campo.

É precisamente este tipo de contabilidade e concretamente o valor do compoñente ENS mencionado, conxuntamente con outros aspectos que se podan considerar, o que debe ter en conta a UE para establecer as súas políticas e axudas ao campo, na busca desa desexable transición verde e xusta.

Parece que na UE xa se deron conta de que o modelo hiperintensivo de produción e distribución dos produtos do campo non é sostible. Que hai que mudar a un sistema de produción cada vez máis en ecolóxico que permita abastecer os distintos mercados con producións de proximidade. Este novo sistema de produción é mais caro, pero xera máis ENS. Se só valoramos os maiores custos e non as ENS o sistema non vai a funcionar. En definitiva, debemos  mudar a forma de producir e o mesmo tempo  mudar  a forma de valorar o que producirmos.