Como non morrer de turismo: estratexias para frear as avalanchas de visitantes
Algunhas das zonas máis tensionadas xa toman medidas para evitar a saturación turística, entre elas, regulación das vivendas turísticas ou implantar unha taxa turística. Expertos apostan por "dosificar" a chegada de viaxeiros.
Por Galicia Confidencial | Compostela | 14/08/2024 | Actualizada ás 22:00
Unha riada de xente paseando polo rúa do Franco ou a praza do Obradoiro, colas de coches para acceder a algunhas praias das rías baixas e lugares nos que no verán é imposible comer a unha hora decente. Esta é a imaxe que cada ano vai en aumento nos puntos máis turísticos de Galicia. Esta saturación xa provocou que veciños de Compostela, pero támen das Baleares ou de Barcelona saian á rúa para mostrar o seu rexeitamento á masificación turística. Pero, manifestacións aparte, as zonas máis tensionadas tamén empezaron a tomar medidas.
En Santiago aprobaron medidas para regular o uso das vivendas turísticas, algo que estuda tamén A Coruña, así como poñer en marcha xa unha taxa turística que xa se aplica en zonas de Cataluña. Tamén limitar o acceso a determinados puntos da cidade para vehículos. Algo que xa fan no antigo poboado de pescadores menorquín Binibèquer Vell, que acordou esta pasada primavera co Consello de Menorca, reducir o aparcadoiro de autobuses para limitar o número de visitantes simultaneamente, ademais de formar aos guías turísticos para concienciar aos visitantes de que hai que respectar o descanso dos veciños. A medida é máis suave da que inicialmente querían os veciños do pobo, formado por 195 fogares, que puxeran sobre a mesa prohibir o acceso ao pobo.
"Hai que tomar medidas e, de feito, xa vemos que se están tomando para evitar a saturación sobre todo naquelas zonas urbanas non destinadas orixinariamente ao turismo e o crecemento das cales tensiona en gran medida a convivencia local", deixa claro Pablo Díaz Luque, profesor do programa de Turismo da Universitat Oberta de Catalunya (UOC), que insiste en que o crecemento turístico non pode ser "ilimitado e concentrado" en certas zonas. Agora ben, segundo Díaz Luque, algunhas accións chegan tarde e é difícil reconstruír a convivencia coa poboación local. "As medidas relacionadas con limitar as vivendas turísticas como é o caso do que anunciou o Concello de Santiago, parecen adecuadas, así como limitar o crecemento de prazas hostaleiras", apunta. Pero engade que se o crecemento persiste, sobre todo co aumento do número de visitantes que non pasan a noite, necesitaranse accións máis imaxinativas, posto que parece difícil evitar, en certos destinos, a liberdade de movemento dos turistas.
A pesar da masificación turística, todas as enquisas confirman que a xente non está disposta a renunciar a viaxar. Segundo un estudo do buscador de voos e hoteis Jetcost, un 76 % dos españois vanse de vacacións este verán, e o seu gasto medio será de máis de 1.100 euros. O mesmo portal deixa claro que este verán aumentaron un 15 % as procuras de voos e un 22 % as de hoteis respecto ao 2023. "Viaxar é algo que os mozos pensan que hai que facer, e o problema é que cada vez hai máis turistas, pero os destinos son practicamente os mesmos", apunta Díaz Luque.
"DOSIFICAR" O TURISMO
Neste sentido, segundo Sylvie Pérez, profesora dos Estudos de Psicoloxía e Ciencias da Educación da UOC, "hai tanta necesidade de poder dicir que consumiches, que estiveches, que o fixeches, que viches, que moitas veces non é importante facer horas e horas de colas". Agora ben, apunta que hai que saber diferenciar que son vacacións do que é o turismo. "É innegable que para facer turismo tes que estar de vacacións, pero facer vacacións non quere dicir necesariamente facer turismo e, ademais, tamén pode facerse de forma máis tranquila ou máis acelerada", engade.
Para Pérez hai outras maneiras de xestionar a actual masificación turística, e é partidaria de que a propia cidade ou pobo que o sofre facilite esta xestión: "En lugar de rexeitar as masificacións, o que se pode facer é aprender a dosificalas dando ferramentas ao visitante, por exemplo, dando hora para visitar un museo ou un monumento". "Hai que poder atopar o equilibrio e dar estas estratexias", insiste.
CAMBIO CLIMÁTICO E TURISMO
Pero, ademais de tomar medidas, hai outro factor crave que si fará frear esta masificación: o cambio climático e as consecuencias. "A subida de temperaturas pode ter unha gran incidencia nas cifras de turismo", deixa claro o profesor da UOC. De feito, varios estudos, como o que elaborou a Comisión Europea, alertan de que as rexións do sur de Europa poden perder até o 10 % dos turistas se se rexistra un aumento de 3 ou 4 graos da temperatura media. Concretamente, o informe da Comisión Europea recolle que, se o quecemento global incrementásese en 4 graos, o turismo no sur de España, na Comunidade Valenciana ou en Cataluña podería caer até un 9 %, mentres que en Gales ou en Escocia incrementaríase até un 16 %. "Entón, estes turistas elixirán outras zonas para as vacacións, e chegará a masificación a outros lugares", apunta Díaz Luque.
