Avanzan nun novo test de diagnóstico de cancro de endometrio sen biopsias

O Centro de Investigación e Tecnoloxía Matemática de Galicia (CITMAga), impulsado polas universidades da Coruña, Santiago e Vigo, participan no proxecto europeo 'CytoMARK', que busca desenvolver un novo test de diagnóstico para o cancro de endometrio que evite biopsias e non sexa invasivo, senón que se poida empregar nunha consulta.

En concreto, por parte do CITMAga, a coordinadora é María Ángeles Casares de Cal, xunto a Antonio Gómez Tato, quen desenvolven o seu labor nas áreas de Estatística e Investigación Operativa e de Xeometría e Topoloxía da facultade de Matemáticas da Universidade de Santiago de Compostela (USC). Outros socios desta iniciativa son o Instituto de Investigación Vall d'Hebrón, o Instituto de Saúde de Luxemburgo, o Hospital Universitario Haceteppe de Turquía, e dúas empresas deste último país e de Lituania que se encargarán de validar o novo método.

Tal e como explica o CITMAga, o de endometrio é o cuarto cancro máis común entre as mulleres e dos poucos cuxa incidencia segue en aumento. Nun contexto no que a detección precoz "é fundamental", porque está "directamente asociada á supervivencia", o certo é que aínda non hai métodos de cribado dispoñibles e o seu diagnóstico só se realiza en pacientes que presentan síntomas.

PROBAS NON INVASIVAS

"O diagnóstico de cancro de endometrio non é algo simple, senón que inclúe probas médicas invasivas, que requiren quirófano e anestesia. O obxectivo do proxecto é desenvolver un método non invasivo, fiable e rápido, para poder descartar, ou non, que a paciente teña cancro", explica o profesor Antonio Gómez Tato.

O proxecto 'CytoMARK' busca determinar o perfil das proteínas vinculadas a esta enfermidade oncolóxica, a partir da extracción de mostras de mulleres con ou sen cancro de endometrio. Para iso, seleccionáronse varias proteínas candidatas --o que se coñece como biomarcadores-- a partir das cales desenvolver un modelo matemático para coñecer, con alta probabilidade, se a paciente presenta ou non a enfermidade.

Posteriormente, as empresas europeas participantes no proxecto encargaranse de desenvolver un pequeno dispositivo para utilizar directamente nas consultas médicas. Deste xeito, identificando biomarcadores no fluído cervical das pacientes, pódese axilizar o proceso e coñecer o diagnóstico na propia consulta, a través desta ferramenta personalizada.

"Así, cando unha paciente presente algún síntoma compatible coa enfermidade, mediante unha simple análise dunha mostra obtida na consulta, poderase descartar ou non a presenza dun cancro endometrial e, por tanto, evitar biopsias innecesarias", asegura Gómez Tato.

DIAGNÓSTICO SIMPLIFICADO DE DEMENCIA

Por outra banda, na USC defendeuse recentemente unha tese doutoral que mostra a eficacia dun test que permite detectar demencias e trastornos cognitivos en persoas de baixo nivel educativo a partir de só 10 láminas.

Tal e como informa a universidade, este sistema baséase na coñecida como 'escala de denominación de Boston' (BNT), que consta de 60 láminas con debuxos de obxectos cotiáns que avalían a capacidade dos pacientes para dicir os seus nomes. Con todo, este método presenta dificultades de aplicación pola súa excesiva duración e porque non está pensado para persoas con escaso nivel educativo.