Defensa da Sanidade Pública alerta sobre a "profundización" da crise do sistema sanitario público durante o 2024
Situación que achacou ás "doutrinas neoliberais" de redución do sistema público mediante a aplicación de recortes e privatizacións, todo iso para "beneficiar" ao sector privado.
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 02/01/2025 | Actualizada ás 18:53
A Federación de Asociacións para a Defensa da Sanidade Pública (FADSP) alertou que 2024 foi un ano no que se profundou na crise que vive o sistema sanitario público, unha situación que achacou ás "doutrinas neoliberais" de redución do sistema público mediante a aplicación de recortes e privatizacións, todo iso para "beneficiar" ao sector privado. Con todo, destacaron que a chegada de Mónica García á fronte do Ministerio de Sanidade, a quen consideran unha profesional sanitaria "cunha traxectoria dun firme compromiso coa sanidade pública", permite abrir unha "oportunidade" para afrontar a actual circunstancia de "ameaza" por parte de "multinacionais e fondos de investimento", segundo un comunicado.
A FADSP acusou a este tipo de entidades de ver no sistema sanitario "unha gran oportunidade de negocio" e de contar "co apoio dalgúns gobernos autonómicos de dereitas", como no caso de Andalucía, Madrid, Valencia ou Galicia, así como de "grandes medios de comunicación que tentan boicotear calquera medida que supoña frear e recuperar o privatizado". A pesar diso, resaltou que 2024 tamén foi un ano de grandes mobilizacións en defensa deste sistema público, que foron acompañadas da creación de novas Plataformas en Defensa da Sanidade Pública en todo o Estado e de alianzas entre organizacións sociais, sindicais, profesionais en defensa da sanidade pública, o que "abre a esperanza" de poder frear a crise e a privatización.
O principal problema ao que se enfrontou o sistema sanitario público, segundo a organización, foi o baixo financiamento da Atención Primaria, que se atopa "moi afastada" do obxectivo do 25 por cento do gasto sanitario (actualmente é do 14 por cento, fronte ao 25 por cento da Unión Europea), o que se traduciu en problemas de persoal e recursos, barreiras de acceso aos Centros de Saúde, crecemento das listas de espera (superan o dez días), mostra de signos de obsolescencia con equipos mal dimensionados e abandono da orientación comunitaria. Tras iso, lembrou que Sanidade xa elaborou un Plan de Acción de Atención Primaria 2025-2027, que "é necesario aplicar cunha gran vontade política para vencer os previsibles obstáculos e grandes resistencias".
Respecto da situación de Muface, FADSP considera que "a presión e a chantaxe das aseguradoras, apoiadas polos medios de comunicación e os partidos de dereitas, pretenden manter un modelo obsoleto que xera desigualdade e rompe co modelo universal e descentralizado do sistema". Tras iso, manifestou que "non é aceptable que o funcionariado, ao servizo do Estado, sexa atendido por empresas privadas, que queren manter o seu negocio sendo subvencionadas con fondos públicos para cambiar o sistema público a medio prazo".
A atención hospitalaria tamén foi incluída como un dos principais problemas do sistema, e é que sufriu o illamento do resto do sistema e da sociedade; desaprovéitanse os recursos instalados e mantén a dobre dedicación de parte do persoal médico, que está "sometido" á presión das empresas farmacéuticas e tecnolóxicas, e soporta unhas listas de espera cada vez maiores e falseadas, todo iso recibindo un financiamento do 45 por cento do gasto sanitario, moi por encima do 37 por cento da UE. A federación tamén criticou que o Consello Interterritorial "sendo un órgano deliberativo sen capacidade para gobernar", e que é usado por algúns responsables autonómicos "como un parlamento onde levar os seus enfrontamentos co Goberno", aínda que recoñeceu os esforzos de Sanidade para mellorar o seu funcionamento.
"As áreas sanitarias seguen sen desenvolverse como espazos para a integración, xestión, participación, traballo comunitario e relación con Saúde Pública e Atención á Dependencia, e os Centros de Saúde seguen sen contar con instrumentos para unha xestión autónoma", reza o texto. Do mesmo xeito, criticou que a saúde pública careza dos recursos para desempeñar as súas funcións e siga descoordinada do resto do sistema, todo iso a pesar dos "riscos de novas pandemias" e do aumento de factores de risco social e ambiental. O financiamento é outra cuestión a atender, e é que "o gasto por habitante é un 20 por cento inferior á Unión Europea", chegando a existir "grandes diferenzas" entre as comunidades autónomas, o que afecta á equidade no dereito á saúde. De feito, a falta dun financiamento adecuado supón que o sistema só cubra o dous por cento dos custos da atención dental, mentres que a media da UE é do 35 por cento.
Esta falta de equidade ten que ver coa falta de aprobación do Plan Integrado de Saúde, que "permitiría garantir unha asignación racional e equitativa dos recursos de acordo ás necesidades da poboación". Así mesmo, tratou a falta de persoal e o recambio do mesmo, que se atopa "moi envellecido", razón pola que resaltou a necesidade de ampliar as prazas de formación MIR e doutras categorías profesionais, especialmente en Atención Primaria. En relación a iso atópase a "ausencia" dunha política de persoal "racional", "xusta" e "incentivadora", polo que se favorece a "fuxida" dos profesionais sanitarios a outros países; todo iso, unido ao malestar laboral, aos problemas de calidade ou de rendemento dos centros sanitarios e á dobre dedicación do persoal médico, "favorece a corrupción e o baixo rendemento dos centros públicos".
Aínda que España é a "primeira potencia europea en ensaios clínicos", a organización lamentou que a industria privada aprovéitaa para financiar as súas investigacións con diñeiro e pacientes do sistema público mediante a colaboración público-privada, que provocou que as fundacións hospitalarias estean "penetradas" polo sector privado. Este "avance" do sector privado produciuse pola Lei 15/97 de Novas Formas de Xestión, que permite a privatización de centros e servizos sanitarios, e que progresa no aseguramento sanitario, nos concertos sanitarios ou na externalización de servizos e actividades. A "presión" dos laboratorios provocou que España teña "un dos gastos farmacéuticos máis elevados da UE (20 por cento do gasto fronte a un 17 por cento na UE)", aínda que tamén ten que ver a medicalización da asistencia (en "detrimento" da promoción ou prevención), mentres segue sen desenvolverse un modelo de autorización e fixación de prezos de novos medicamentos "racional".
É por iso polo que "unha parte do persoal da Axencia Española de Medicamentos ten fortes conflitos de interese cos laboratorios", e lamentou a falta dun organismo público sistema de compra centralizada que reduza custos coa economía de escala. A federación sinalou igualmente que continúan os problemas de desabastecemento de fármacos, que achaca á "especulación" destes laboratorios, o que "expón a necesidade de ter unha empresa farmacéutica pública que os investigue e fabrique". Ademais, afirmou que o gasto tecnolóxico aumenta pola presión da Unión Europea, os fondos 'Next Generation' e da "inexistencia" dun organismo público que avalíe a súa calidade e pertinencia antes de difundilos polo Sistema.
