O 2017 tivo cinco ondas de calor mais o 2022 foi o ano das máis longas no tempo, 41 días
A investigación detalla que en 2022 produciuse a onda de calor máis extensa, con 44 provincias afectadas o 16 de xullo
Por Europa Press / Redacción | MADRID | 23/01/2025 | Actualizada ás 18:41
O 2017 foi o ano con máis ondas de calor. Con todo, o 2022 foi o ano no que duraron máis, con 41 días. Estas foron algunhas das conclusións do Estudo sobre as ondas de calor no noso país desde 1975 elaborado en decembro pola área de Climatoloxía e Aplicacións Operativas da Axencia Estatal de Meteoroloxía (AEMET).
Así, o estudo mostra que o 2017 converteuse no ano con máis ondas de calor de todos os estudados tras rexistrar un total de cinco episodios. A ese ano séguenlle 1991, 2016 e 2023, que rexistraron catro. Os 41 días con onda de calor de 2022 repartíronse en tres episodios diferentes. Tras ese ano, sitúase o 2015, que rexistrou 29 días con onda de calor, mentres que o 2017 e o 2023 empataron con 25 días.
A onda de calor máis longa rexistrada durou 26 días e desenvolveuse en 2015. A segunda foi de 18 e tivo lugar en 2022, mentres que en terceiro lugar empataron outra onda de calor dese ano e outra de 2003 con 16 días. Con respecto á de 2003, AEMET lembrou que causou "miles de vítimas mortais repartidas por gran parte de Europa".
A investigación detalla que en 2022 produciuse a onda de calor máis extensa, con 44 provincias afectadas o 16 de xullo. Ese ano tamén rexistrou a terceira máis extensa, cando 39 provincias sufriron afectación o 16 de xuño nunha das ondas de calor máis temperás de toda a serie. Entre medias estivo unha onda de calor de 2012, a segunda máis extensa da serie. O 10 de agosto deses anos, 40 provincias víronse afectadas.
No que respecta a Canarias, o informe revela que o 2012 foi o ano con máis ondas de calor --seis-- e con máis días con onda de calor --27--. Ademais, a última, que tivo lugar entre o 3 e o 5 de novembro, foi a máis tardía de toda a serie. Tras ese ano, o 2023 tivo 26 días con ondas de calor e 1976, 25.
A onda de calor máis longa de toda a serie no arquipélago foi a que discorreu entre o 2 e o 17 de outubro de 2023, o que suma 16 días. Séguelle unha de 1976, con 14 días. O episodio máis cedo se desenvolveu entre o 25 e o 27 de abril de 2008.
AEMET indica que a onda de calor máis destacada na Península, Baleares, Ceuta e Melilla foi a de 2017, cunha temperatura máxima da onda de 41,1°C o 13 de xullo; seguida da de 1975 con 40,4 °C o día 16 de xullo. No que concierne a Canarias, a temperatura máxima da onda máis elevada alcanzouse o 27 de xuño de 2012, cando se chegou a 29ºC. En segundo lugar atópanse os 37,6°C do 10 de xullo de 2022 e en terceiro, os 37,4 °C dos días 22 de xuño de 2011 e 30 de xullo de 2007.
Aínda así, o organismo estatal especifica que á hora de valorar a intensidade dunha onda de calor é mellor utilizar como indicador a anomalía da onda, xa que a temperatura máxima está moi influenciada polas estacións que a rexistren. Desta maneira, as ondas de calor que afecten só ao sur peninsular terán en xeral valores máis altos que as que se estendan tamén polo norte ou só polo norte.
Neste sentido, destaca a onda de calor rexistrada entre o 9 e o 26 de xullo de 2022 na Península, Baleares, Ceuta e Melilla, que tivo unha anomalía de 4,5°C. Séguelle a que transcorreu entre o 11 e o 16 de agosto de 2021, con 4,1°C. En terceiro lugar, cunha anomalía da onda de 4°C, figuran as acaecidas entre o 17 e o 25 de agosto de 2023, entre o 26 de xuño e o 1 de xullo de 2019 e entre o 11 e o 16 de agosto de 1987.
Mentres, no arquipélago canario, a anomalía da onda máis elevada, 7,1°C, alcanzouse na onda de calor que tivo lugar entre o 25 e o 27 de xuño de 2012. Tras ela están os 6,9°C da rexistrada entre o 23 e o 29 de xullo de 2004, e os 6,8 °C da que transcorreu entre o 28 e o 31 de xullo de 2007.
2004-2005 TIVO CINCO ONDAS DE FRÍO, PERO AS DE 2001-2002 DURARON MÁIS
Á súa vez, a área de Climatoloxía e Aplicacións Operativas de AEMET tamén elaborou un estudo sobre as ondas de frío en España desde 1975. Desta forma, o organismo estatal destacou o inverno de 1980-1981, que totalizó 31 días con onda de frío repartidos en catro episodios. A leste seguiulle o de 2004-2005, con 27 días de onda de frío en cinco episodios; e o de 1975-1976, con 22 días en catro episodios.
O estudo mostra que a onda de frío máis longa rexistrouse entre o 13 e o 29 de decembro do inverno de 2001-2002 (polo que supuxo un total de 17 días de duración). As seguintes en duración, con 14 días, tiveron lugar nos invernos de 1980-1981 e 1984-1985. No que concierne á extensión, menciona a onda de frío que afectou a 45 provincias o 14 e 15 de xaneiro de 1985; a que impactou en 44 provincias o 13 de febreiro de 1983; e a do 12 de febreiro de 2012, que alcanzou a 39 provincias.
O valor máis baixo rexistrado nunha onda de frío na serie corresponde aos -9ºC do 20 de decembro de 2008, seguido do -8,8ºC do 17 de novembro de 2007. Do mesmo xeito que sucede coas ondas de calor, o organismo estatal recomendou utilizar a anomalía de temperatura para mostrar a intensidade dunha onda de frío. Así, as ondas de frío máis destacadas son as rexistradas nos invernos de 1984-1985, cunha anomalía da onda de -5,5°C, de 2004-2005 con -5,1°C, 2001-2002 con -5,0°C e de 1982-1983 con -4,8°C.
Por último, a investigación aprecia que hai varios invernos sen ningunha onda de frío, entre eles os de 2023 e 2024.
