As veces parece que son tempos pasados.
Hoxe estas organizacións están sendo substituídas por diversas plataformas on-line nas que todo vale, nas que non existe, ou si existe é cando menos un traballo chapuceiro, ningún tipo de investigación previa. Ningunha verificación. O todo a cen da solidariedade. Estas plataformas e uns medios de comunicación aboados á nova estridente, ao titular resultón, teñen popularizado a “fast solidariedade”, a solidariedade a golpe de click, solidariedade respaldada por documentos de 144 caracteres de extensión máxima ou no que algún amiguete compartiu no seu muro do Facebook.
Exemplos desa combinación de xornalismo amarelo, para o cal nunca a realidade pode amolar un titular, e de “fast solidariedade” son as campañas para protestar polas penas impostas a personaxes como Adrián Manuel Muñoz ou Alejandro Fernández. Un e outro exemplo de como a boa vontade das persoas, cando non está informada, é manipulable en extremo.
Nun dos casos os titulares xornalísticos, multiplicados por centos de persoas no seu Twitter ou Facebook, denunciaban que o mozo en cuestión entraría na cadea polo roubo dunha bicicleta, roubo acontecido uns anos antes, e nun momento no que xa tiña refeito a súa vida. No outro caso o asunto era que a persoa en cuestión entraría na cadea por una estafa que se cuantificaba en 80 euros. A historia a ilustraban con abundantes fotos do prota rodeado dos seus amigos ou dándolle unha aperta aos seus proxenitores, todos eles visiblemente emocionados. Neste último caso 300.000 persoas asinaran un manifesto, divulgado pola páxina Change.org, pedindo o seu indulto.
A realidade, afortunadamente coñecida porque seguen a existir, a pesar de tanto que teñen en contra, xornalistas honestos e xornalismo de calidade, era distinta, moi distinta, as tropelías xudiciais que nos presentaran. Nun dos casos o roubo da bicicleta estivera precedido de condenas por allanamento de morada, e despois por outras varias, no 2014 e no 2015, por conducir sen permiso. No segundo caso a pequena estafa era algo mais: pertenza a unha banda organizada dedicada ao roubo e falsificación de tarxetas de crédito. Non semella que ningún deles mereza unha mobilización popular para esixir do goberno o seu indulto. Son dous casos, recentes, pero súmanse a outros anteriores. Todos cortados polo mesmo patrón: pena de cadea por algo que se valora economicamente nuns poucos euros… e xa temos titular… os tribunais que se ceban en persoas de poucos recursos… seguramente detidos por ter que roubar para poder ter algo que levarse á boca… E de vez en cando salta algún político de poucas luces, e aínda menos coñecementos xudiciais, facendo o coro. Políticos polo xeral pouco interesados en coñecer a realidade, porque non é difícil saber que cando unha persoa entre na cadea por un delito que supoñemos nimio detrás hai, con certeza, un longo historial de delitos, condenas previas de cadea deixadas en suspenso e que se activan coa reincidencia. Explicado en poucas palabras.
Cada un de nos é moi dono de facer coa súa solidariedade o que lle pete, pero sería desexable que, antes de sumar o noso apoio a causas das que non coñecemos case nada, procuráramos buscar algo de información e non facer un click irreflexivo. A comida rápida, a fast food, tamén é coñecida por comida lixo… Non convertamos á solidariedade no mesmo.