A praia dos poetas vivos

Portland é hogano terra de artistas, hippies e poetas, antano de pobos Chinook, mesmo cando chegaron Lewis e Clark a comezos do XIX. Hoxe é unha das cidades norteamericanas máis verdes e progres: loitas ecoloxistas, dos dereitos nativoamericanos e do colectivo LGTB están detrás de tal logro. A súa esencia, contrasistema e alternativa, imprimiulle carácter e interese polas artes e as letras. Así xurdiu a súa atención a esa arma cargada de futuro que é a poesía.

No segundo día pedaleei cal grácil gacela polas ourelas do Willamette entre os ventos fluviais. Visitei primeiro a marxe oriental do río, mais a inspiración apareceu na ribeira oeste, ó bater con Poet’s Beach. Na praia xurdiu esa poesía que nos deixa dicir que somos quen somos mentres tocamos fondo. As palabras escritas en chinook facían aflora-la conexión entre espírito e emoción mentres os poemas en inglés indicaban que aquela era sen dúbida a praia dos poetas vivos. Pola idade dos poetas e pola súa capacidade evocadora. “O río lévame a dentro de min mesma”, dicía Anushka con dez aniños.

Dead Poets Society era unha conversa con defuntos que gozan de boa saúde, un diálogo recuberto de subversión latente, quizais previsible. A praia dos poetas vivos, porén, existe porque na poesía, coma no río, habitan palabras de tódalas linguas, esfoladas e travestidas mentres o río alampa, refacendo o mundo con verbas, sen frivolidade nin ocultación do medo, sacándolle o po con determinación ó hábito antigo, deitando luz sobre as crises e orde sobre o caos, erguendo almas que non se renden ó imponderable. Lúas rotas sobre o río Willamette ou lúa enteira sobre a noite estrelecida. Por veces, ambas cousas. Traizón acuosa á que entregarse sen renderse, determinación inflexible sobre o líquido elemento. Billóns de pingas contraditorias con plena resolución sobre o seu destino. Poetas vivos en estado puro.

¡Gritos en el cielo y en la tierra actos!, berrou de súpeto Hugo, pícaro de nai riopratense, pai vasco e ollos azuis, ante a miña contemplación extática da poesía gravada co cicel na pedra fría. Absorto pola lectura de tanta fermosura verbal, sorprendeume a paixón poética infantil de Hugo, a madurez imprimida nel por unha nai goldenage e un pai naufragado nos traumas infantís da violencia vasca. Desa masa xurdira Hugo, con determinación por sobrevivir ós traumatismos psíquicos impostos, servíndose da poesía como terapia familiar de balde. Que sorpresa a súa capacidade para xestionar lixos pretéritos desde a linguaxe poética. Tamén a súa determinación, impulsada sen filtros de idade nin peneiras da esixencia sociocultural. Hugo combinaba a liberdade poética coa paixón por xogar a castelos sen alxubes nin calabozos mentais.

Roberto –Róber chamábanlle en Treviño– pai euscaldún atrapado entre o maltrato infantil ibérico e a violencia social estadounidense, destilaba arrogancia destemida; supuraba pseudo-seguridade patoloxizada pola pronunciada cicatriz que adornaba a súa sobrecella esquerda e practicaba manipulación mental a esgalla sobre as razóns dos outros. Entrementres, Janet evadíase léndolle a Hugo poesías cheas de recordos dun patio de Palermo con grilos e limoeiros en xardíns verticais.

Pregunteille a Janet como podía xestiona-las cicatrices emocionais e os excesos patolóxicos do ego ferido de Róber, e contestoume fuxidía co poema de Athena á nosa dereita: “as historias cambian, o contorno cambia, as persoas mudan, e o río seguirá fluíndo ó longo dos tempos”. Que o Grande Espírito dos Chinook a protexa. Quizais sexa a súa principal esperanza. A poesía dá forma á dor con palabras que o vento zoa onda o río: velaí o dilema de Janet en Portland, refuxiada entre Hugo e a praia dos poetas vivos.