Por fin.... o pazo de Meirás volve a ser dos cidadáns tras 82 anos en posesión do Franco

Os Franco deberán devolver este xoves, día 10, ao Estado o pazo de Meirás, que pasará ao patrimonio público 82 anos despois de ser entregado ao ditador e como resultado da execución provisional da sentenza ditada polo Xulgado de Primeira Instancia número 1 da Coruña que lles condenou á súa devolución.

A entrega será de forma provisional á espera de que se dite unha sentenza definitiva, o que terá lugar unha vez que se esgoten todos os recursos xudiciais posibles. De feito, a familia Franco xa presentou un contra o fallo do Xulgado de Primeira Instancia ante a Audiencia Provincial da Coruña.

A entrega será na mesma semana na que se coñeceu o inventario de bens realizado por técnicos da Xunta e de Patrimonio Nacional, un total de 697 recolleitos no informe elaborado polos representantes da Consellería de Cultura, deles 81 no exterior e 616 no interior do pazo.

Neles hai desde as estatuas do Mestre Mateo ata retablos da Virxe, cadros de Pardo Bazán ou do propio ditador e a súa muller Carmen Polo ata mobiliario da familia real, segundo recolle, á súa vez, no seu informe, Patrimonio Nacional.

PERCORRIDO XUDICIAL

Á entrega do inmoble, fixada para as 11,00 horas, precedéronlle numerosas protestas de entidades sociais e organizacións políticas en demanda dunha devolución cualificada de "histórica" e de escritos xudiciais dunha parte e da outra desde que o pasado 2 de setembro o xulgado coruñés estimou a demanda interposta polo Estado e declarouno propietario do pazo de Meirás.

O fallo condenou aos herdeiros do ditador á devolución do inmoble sen sen indemnizada polos gastos nos que afirmaba incorrer para o mantemento da propiedade. No procedemento, a Xunta de Galicia, o Concello de Sada, o da Coruña e a Deputación coruñesa apoiaron a postura da Avogacía do Estado fronte á oposición á mesma dos demandados: seis familiares de Francisco Franco e unha sociedade limitada.

USOS E XESTIÓN

Definir os usos e como será a xestión é agora una das cuestións pendentes para o que a vicepresidenta primeiro do Executivo central, Carmen Calvo, convocou este mércores unha reunión na Delegación do Goberno coas distintas administracións implicadas, aínda que o alcalde de Sada --onde se sitúa o pazo--, Benito Portela, apelou xa a unha "xestión conveniada".

A Xunta, que xa solicitou formalmente a xestión, propuxo que o inmoble se converta nun "faro da igualdade", rendendo tributo a Pardo Bazán, á que pertenceu o pazo, mentres que, sen obviar recuperar a figura da escritora, os concellos de Sada e A Coruña, así como a Deputación coruñesa, expoñen incidir na recuperación da memoria histórica.

Mentres, en relación aos bens, os Franco só poderán retirar aqueles de "estrito uso persoal" ou os que non comprometan os posibles "usos definitivos" do pazo, declarado Ben de Interese Cultural (BIC), no ano 2008 --durante o goberno bipartito-- e cuxas visitas xestionaba ata agora a Fundación Francisco Franco. Os guardeses, á súa vez, terán de prazo ata o 15 de xaneiro para deixar a casa que habitan.

O ALCALDE DE SADA EN DESACORDO CO INFORME DA XUNTA

O alcalde de Sada, Benito Portela, considera que o contido do inventario de bens do Pazo de Meirás realizado pola Xunta é "manifestamente incompleto, impreciso e omisivo" ao non asociar os bens ou conxunto de bens coa categoría de sitio histórico.

Así o sinala nun comunicado remitido aos medios, no que considera "especialmente grave" que, no documento, se silencie o feito de que o inmoble está declarado ben de interese cultural (BIC), "tratando case por igual todos os bens mobles existentes".

Esta cuestión, segundo indica, "degrada, desvaloriza e descategoriza o obxectivo cautelar do devandito inventario", que é "evitar a súa retirada polos Franco. Así, subliña que o fin da medida cautelar é a integridade do BIC (continente e contido) tal e como "se precisa nos fundamentos xurídicos e parte resolutiva nos sucesivos autos do xulgado".

REUNIÓN CON CARMEN CALVO

Por outra banda, o rexedor avanza que acudirá á reunión deste mércores coa vicepresidenta do Goberno Carmen Calvo cunha proposta de xestión inter-administrativa (Estado, Xunta, Deputación e Concello de Sada) para que o pazo poida abrir as súas postas á cidadanía "o máis axiña posible".

"Un convenio inter-administrativo é, nesta fase de execución provisional, o instrumento máis adecuado de colaboración e cooperación para a xestión e financiamento dos usos e actividades no Pazo, o que non impide a necesaria participación pública e asociativa", sinala Portela, que precisa que, unha vez a sentenza sexa firme, poderase abordar o réxime xurídico definitivo.

En calquera caso, o alcalde proporá que sexa o Concello de Sada quen, dentro dese convenio, asuma a xestión de apertura e visitas do Pazo, tal e como reivindica desde hai anos.