Riobóo: “Se os cargos públicos dominan a vida de Podemos, mal imos”

Un grupo de militantes denunciou que se che cortara o acceso ao contacto coa militancia quitándoche o teléfono e o correo electrónico …

Aí houbo algún erro. Eu sempre me paguei o teléfono, a diferencia doutra xente que provocou esta situación dimitindo do Consello Cidadán Galego, que si teñen liñas pagadas polo partido e sei que continúan con elas.

E o correo electrónico?

O que é o correo oficial, da secretaría xeral, si que se cortou polo que ben, teño acceso a través doutro tipo de ferramentas. 

E que razón che deron para cortarche o correo dado que oficialmente -recoñecido polo propio aparato de Madrid- segues a ser o secretario xeral de Podemos Galicia?

Non deron ningún motivo. A comunicación oficial que eu teño é da disolución do Consello Cidadán Galego e da Comisión de Garantías, non da Secretaría Xeral. Hai un ditame da Comisión de Garantías estatal, o 4/2015, que fala que cando se disolve a comisión de garantías ou o consello autonómico non lle afecta a secretaría xeral. 

Ante estes feitos, síntese un pouco chantaxeado por parte do aparato de Madrid para fozar a túa dimisión como secretario xeral de Podemos Galicia?

Transcenderon continuamente diferentes presións, e cando hai presións si que existe en certa maneira un tipo de chantaxe. Eu ao final o que estou a facer, non é unha cuestión de que eu non queira dimitir, e que eu non debo dimitir. Os documentos que aprobamos 85.000 persoas na Asemblea de Vistalegre [a Asemblea a nivel do Estado na que a militancia Podemos votou os seus órganos de dirección e as súas normas internas] e os ditames da Comisión de Garantías din que eu non debo dimitir. Polo tanto, o que estou a facer é un exercicio de responsabilidade e coherencia. O que fixen no Consello Cidadán é explicar os camiños que temos por diante, sen decantarme por ningún deles, máis alá de que outras persoas si o fixeron. Só abrín o debate na organización e dixen que conxuntamente temos que decidir. E decidir conxuntamente é o fundamento de Podemos.

Pero é certo que dimitiron ou foron cesados máis da metade dos membros dos órganos galegos …

Non. Son dimisións, non ceses. Os ceses que eu anunciei no seu día no informe ao Consello Cidadán … Nós estamos constituídos nun Consello no que somos 34 persoas electas máis a secretaría xeral. O secretario ten a capacidade indelegable de nomear e cesar persoas do Equipo de Coordinación, un equipo de apoio para as tarefas da secretaría xeral. 

Daquela eses ceses que decidiches non teñen que ver no cálculo que permitiu disolver os órganos galegos …

Claro que non, seguen a ser membros do Consello Cidadán Galego. Cando eu o día 9 anunciei que tanto Ánxela Rodríguez como Antón Gómez Reino saian do equipo de coordinación seguiron sendo membros do Consello até que dimitiron canda outras persoas, nunha manobra totalmente calculada. O Consello disolveuse por un marxe dunha persoa, de non dimitir unha persoa non se tería disolta. É unha manobra bastante calculada. O Consello estatal decide renovar estes órganos o 8 de febreiro; e as dimisións son o día 9. Eles xa tiñan coñecemento de que as dimisións ían a producirse.

Máis alá das diverxencias a nivel persoal que haberá, como en calquera organización, cal é a razón política de fondo para esta liorta?

A verdade é que non hai cuestións políticas …

Ou estratéxicas …

Cando Sergio Pascual ven a Galicia [Sergio Pascual é o secretario de organización estatal, o encargado de anunciar a disolución dos órganos galegos] comigo está un par de horas. O día antes estivo coas secretarías xerais das cidades. Casualmente, todas esas persoas coas que estivo están a día de hoxe na Comisión Técnica posta dende Madrid. Cando fala comigo transmíteme que hai unha serie de tensións, que os cargos públicos de En Marea están transmitindo continuamente en Madrid. En dúas ocasións dime que non hai diferencias políticas pero transmíteme que dalgún xeito hai que chegar a un acordo cos cargos públicos desta organización. Eu comparto co que di Juan Carlos Monedero que é que o maior risco para Podemos é que os cargos públicos teñan o poder dentro de Podemos. Se Podemos non é quen de diferenciar os cargos públicos dos orgánicos, seguramente chegaremos a gañar algunhas eleccións pero o que faremos será substituír unhas elites por novas elites pero non chegaremos ao obxectivo de transformar a sociedade. Monedero ten toda a razón ao dicir isto. Cando eu abrín un proceso de cambios tiña que ver con isto, que os cargos públicos non controlen o partido e tamén con separarnos da vella política de acumular cargos. Esas dúas persoas que eu citaba antes [os deputados de en En Marea e militantes de Podemos Antón Gómez Reino e Ánxela Rodríguez] tiñan catro cargos orgánicos unha ademais de deputado unha e tres cargos orgánicos outro e a parte deputado outro. Non basta con dicir que somos nova política, hai que levalo a práctica. Eu son un exemplo diso, eu son só secretario xeral galego, non teño ningún outro cargo orgánico; máis alá que no seu día me ofreceran formar parte do Consello Cidadán da Coruña, onde vivía. As bases en Podemos teñen a facultade de impulsar iniciativas que cheguen ao Consello de Dirección, e unha desas iniciativas impulsadas dende un principio é precisamente a de ‘unha persoa, un cargo orgánico’. Hai que facerlle caso as peticións da xente de Podemos.

Dende fóra este conflito interprétase en gran medida como produto das túas dúbidas sobre a repetición da coalición de En Marea. Cando ti despois do 20D fixeches ese discurso, que sorprendeu por crítico … o que todo o mundo tiña asumido é que dado o éxito electoral a coalición ía a repetirse. Así e todo, ti no teu informe sinalaches que a campaña enfocárase demasiado no nacionalismo -dado que Beiras é unha personaxe con moito tirón electoral- e que isto pode lastrar a capacidade de Podemos de sumar apoios non só na esquerda, de ser unha forza transversal. Sen embargo, as cifras mostran que aló onde Podemos pactou con outras forzas incluídos algúns nacionalistas -p.ex en Galicia e Cataluña- os resultados foron mellores que aló onde se presentou en solitario …

E Euskadi?

Non lembro os resultados de Euskadi.

Por vez primeira en Euskadi unha forza estatal é a primeira en número de votos, non en número de escanos porque a zona rural vota máis ao PNV. As comparacións pódense facer de moitos tipos. Eu creo que a sociedade galega non é como a catalá, é máis parecida á vasca. Isto non implica que eu me posicionamento sobre como concorrer as autonómicas. Se conxuntamente decidimos como concursar, moi probablemente a xente votará que nunha confluencia, pero nunha confluencia que garanta cuestións que non estiveron garantidas no proceso de En Marea.

Que cuestións?

No informe non falei só da campaña electoral, que tamén tivo erros. Falei tamén do proceso [previo de negociación da candidatura] que non foi transparente, foi moi opaco, non foi participativo. O programa electoral de En Marea publicouse xa iniciada a campaña electoral. Todo ese tipo de cuestións son necesarias recoñecelas. En calquera proxecto vital, dunha persoa ou dunha organización, se non recoñeces eses erros, non vas avanzar cara o futuro. A min chámame a atención que eu dixera estas cousas e días despois se filtrara o informe político de Esquerda Unida e Yolanda Díaz [deputada de En Marea militante de EU] compartía algunha destas cuestións. Sorpréndeme porque isto é a diferencia entre a nova e a vella política. Nova política é non ter que agochar nada e recoñecer publicamente como son as cousas.

Pero facendo balance, mereceuche a pena aquel exercicio de autocrítica en público?

Eu creo que si.

Pero vista a situación na que está Podemos Galicia agora …

Eu creo que mereceu a pena porque o importante son os principios. Cando falas que hai que ser transparente, que hai que ter democracia real, cando falas de ser coherente … Estou moi tranquilo co que fixen, porque ademais logrei que a organización abrira o debate sobre como concorrer as autonómicas. De súpeto xurdiron diversas plataformas [de militantes de Podemos Galicia] como Mar de Fondo, plataformas que poñen sobre a mesa esa capacidade de debater sobre as eleccións. O que fixen valeu para abrir o debate. O que non entendo que por abrilo se teña que desencadear todo o que se desencadeou. Paréceme ademais contraditorio que xente que fixo campaña a favor de ter un grupo parlamentario propio galego, despois sexa partícipe dunha manobra para quitar o poder de decisión político en Galicia e levalo a Madrid. 

Como avalía o papel de En Marea até agora? Especialmente nas negociacións para investir a Pedro Sánchez …

As valoracións non se poden facer precipitadamente e non me corresponde a min facelas tampouco. Hai pouquiño tempo que está no Congreso, agardo sinceramente que o traballo que fagan sexa digno de representar aos 410.000 votantes e que demostren a súa capacidade -porque creo sinceramente que a teñen- de ter un papel político importante, no Congreso e no Senado. Pero non é tempo de avalialo agora mesmo. 

Miremos para adiante. Que solución ten este rebumbio en Podemos Galicia?

Pois a solución da que eu falei o día 9 simplemente. Decidir conxuntamente, debater e que a xente decida.

Unha Asemblea Xeral?

Claro. Ao final a clave é que en Podemos as cousas se decidan conxuntamente. Eu veño de facer 18 reunións comarcais por toda Galicia e estou mirando de facer máis onde polo de agora non chegamos para pór en común estas cuestións. Eu reuninme con preto de 1.000 persoas de organización para escoitalas. Esa é a riqueza de Podemos. Ao final chegará un intre no que haberá que votar conxuntamente. Nunhas eleccións autonómicas, a capacidade de decisión está no Consello Galego e na secretaría galega. Nas eleccións xerais o que se fixo foi interpretar moi a lixeira eses documentos. O pacto non se ratificou en ningún caso, simplemente se consultou a capacidade de analizar alianzas estratéxicas. En Baleares si se votou, e votouse non. Esa posibilidade roubóuselle a xente en Galicia. Iso non se debe permitir.

Asume vostede algo de autocrítica nas eivas que vostede recoñece no proceso de negociación para o 20D? 

Claro, pero asumo os documentos, que din que son a secretaría e o consello estatal os que teñen a capacidade de decidir nese proceso de En Marea. Cando eu no seu día falaba que non podíamos pasar nas negociacións do 15 de setembro porque se non o proceso non ía ser participativo, pois o tempo deume a razón. Ao final fomos aos penaltis para facer o acordo e o proceso non foi participativo. Cando eu lle transmito ao secretario político de Podemos Galicia no seu día que quero trasladar o acordo á militancia e díseme que ese documento non é recomendábel envialo … ben, hai unha diferencia … entendo que nese intre a capacidade de decisión non recaía na secretaría xeral galega e asumo e acato eses documentos, e respecto esas decisións. E por iso agardo a despois xerais para falar, para que o resultado sexa o mellor posíbel.

Falemos de cifras. Cantos militantes inscritos ten Podemos en Galicia?

Isto é unha das cousas paradigmáticas. Somos parte dunha organización estatal que entende o Estado como plurinacional, pero non temos capacidade de acceder aos censos. Esta é unha cuestión que hai que pór sobre a mesa.

É dicir. Ti, como secretario xeral de Podemos en Galicia, non podes dar unha cifra de militantes de Podemos Galicia?

Non. Nin eu nin ningún secretario municipal, porque non temos acceso ao censo como tal. 

O secretario xeral de Santiago, por exemplo, non sabe quen son os militantes de Santiago?

Non sabe nin sabe como contactar con eles, nin ten o teléfono para poder chamalos e contactar con eles. Iso é unha das cousas a mellorar.

Podemos é polo tanto unha organización moi centralista …

Ben, é unha organización -con pouco máis de un ano de vida- moi nova e polo tanto hai que mellorala entre todos. Estas son algunhas das eivas que eu e outras secretarías autonómicas levamos tempo trasladando ao Consello estatal. Hai que recoñecer os erros publicamente.

Nesa Asemblea Xeral que se vai facer, vostede cre que o seu cargo de secretario xeral debería someterse a discusión?

Segundo os nosos propios documentos e segundo a Comisión de Garantías non. Haberá que ver cal é a opción que traslada o Comité de Garantías á Asemblea. Hai que seguir os documentos, que indican que é a Secretaría Xeral Autonómica quen ten a competencia indelegábel de convocar unha Asemblea Xeral autonómica. Eu mostreime favorábel a facelo, para que houbese un debate …

Daquela o Equipo Técnico non ten a capacidade orgánica de impulsar ese proceso de renovación …

Ben, o Consello Estatal habilitounos para habilitar un proceso de renovación do Consello Cidadán Galego e da Comisión de Garantías Galega. É curioso, porque hai unha secretaría xeral galega que segue en plenas funcións -esta semana recibía varias comunicacións do Consello estatal no meu email persoal- … polo tanto non sei haberá que ver como avanza o proceso, pero está claro que o Equipo Técnico non ten certas capacidades que tentan arrogarse. É estraño, como estraña é a forma de escoller a ese equipo técnico, que nel haxa un 75% de homes -cando os propios documentos din que hai que respectar un 60 - 40 - e todos son membros de cidades, descoñecendo o peso do rural en Galicia e que nunhas autonómicas as eleccións non se gañan nas cidades … Se a min me tivesen consultado… creo que son erros autonómicas.

Fala de eleccións autonómicas. Se hai repetición das estatais é posíbel que Feijóo adiante as autonómicas para que coincidan. Isto pillaría a Podemos en plena crise interna. Pola súa parte hai a vontade de chegar a algún acordo para evitar que o PP se beneficie desta circunstancia?

Eu sempre mostrei a miña vontade de chegar acordos. Cando me reunín con Sergio Pascual, mando unha proposta concreta de diálogo con un calendario de dez días para chegar a un acordo con estas persoas. Esta proposta é enviada a Juanma Del Olmo, persoa do equipo de Pablo Iglesias que ven canda Pascual. O resultado é que despois dunha segunda e terceira proposta tamén por escrito estamos a 22 de febreiro e eu sigo sen resposta por parte desas tres persoas que son cargos públicos. Pola contra, vemos que no Equipo Técnico está José García Buitrón, que é un dos cargos públicos, e a ex-presidenta do Comité de Garantías de Galicia, que son dúas persoas que coa súa dimisión provocaron a disolución deses órganos. Cando ese equipo técnico está posto dende Madrid, cando hai un cargo público que foi parte e agora é xuíz, cando hai unha presidenta do Comité de Garantías que foi parte e agora é xuíz, ben, creo que a cousa é bastante meridiana. Se os cargos públicos dominan a vida orgánica do partido, mal vamos.