E nesta Noiteboa?, un bocata "comunista"... vinde!

Nestes días aumentan as soidades. Incluso as tristuras e as tentacións de suicidio. Velliños, enfermos, coidadoras, rapaces solitarios, adictos aos móbiles ou á internet. Nenos incomprendidos, xente de mediana idade sen visión de futuro e xa abolados, etc.

Por Xaquin Campo Freire | Fene | 24/12/2024

Bágoas que afogan lembranzas de tempos idos, vividos “no fogar bendito onde me criei”, como cantabamos nos anos 60, na canción de “Campanitas”. Eran tempos de emigración masiva. E xa non vos falo dos cárceres, hoxe e sempre!

“Eu estas datas borrábaas do mapa e queimaba os calendarios”. “Todo é unha mentira comercial e propagandas humillantes da “gente guapa”.

E se deixamos de queixarnos e facemos algo en positivo? “La imaginación al poder”. Maio francés do 68. “Solitarios do mundo unídevos. Unha tristeza a perdermos e un mundo novo de humanidade a gañarmos.”

Amiga, amigo: Cóntoche. No ano 1969 eu estaba de cura en Piñeiros, Narón. Unha nova parroquia recén estreada. Non tiñamos nada. Nin locais, nin templo. Estabamos de prestado en todo. Só eramos as persoas. Eu estaba só. Pero tamén xa coñecía moitas outras soidades. Non había desprazamentos. Un 600 era un luxo que poucos tiñan.

O domingo anterior convidei aos fregueses a cearmos xuntos esa Noiteboa na miña casa alugada: “Teño un bolo de pan ben grandiño. Un pouco de fiambre. E café con leite. Trátase de estarmos xuntos, non de celebrar unha enchente. O importante é botarmos fóra esa morriña e enfermizas soidades. Por iso cada un/unha traemos un bocata algo grande, por se alguén vén sen nada, e poder así entre todos repartir e compartir”.

Pola casa pasaron tres rapaces e unha moza para saudar e ofrecer me a súa familia. Agradecino moito. Pero eu desexaba que viñese a xente en soidade. Ceei só. Un matrimonio que acababa de perder a filliña de 8 anos, María José, nun accidente de estrada díxome ao día seguinte no Nadal. "Estivemos xa na rúa coa porta xa pechada pola parte de fóra. Pero o meu José volveuse atrás: Estamos de loito e non ten xeito que o día de hoxe saiamos con esta tristeza de parranda con xente que non sabemos nin quen é. Non son da familia”. Que tristura, meu Deus! Canto me pesou facerlle caso", dixo Maruja.

O ano pasado, 2023, no día dez de Nadal encontrei a Alipio na estrada da estación de Ferrol. Non tiñamos moito trato. Saudeino e feliciteille as Festas. Reviróuseme educadamente pero con rabia: Desculpa. Non quero ser maleducado. Pero, que sabes ti da miña vida? Este mundo é unha farsa. E non entres ti tamén niso. Se non fose por alguén que quero moito, isto solucionábao de raíz. Non me atrevo.

Inviteino a un café e escoiteino durante media hora. Como eu tiña ocupacións esperándome, concertamos outra data para seguirmos falando, xa que tiña algo para proporlle e pedirlle se me axudaba. Chegou puntual.

E se ti e máis eu nos xuntamos? Eu tamén estou só esa día. E se convidamos a xente polo WhatsApp ou por outros medios para esa tardiña-noite e creamos o comezo dunha experiencia nova? Deulle ilusión. E o sitio? Non te preocupes. Falamos con Alfonso, o párroco, para que nos ceda a Basílica de S. Paulo Extramuros, en Catabois. Xa temos locais. - Que burlón es! En tempos, “Ás Vivendas Sindicaias” eles mesmos lle chamaron, “La ciudad sin ley”.

- Certo. É a barriada máis pobre de todo Ferrolterra. Eu estiven alí dez anos de cura. E canto sentín que me cambiasen de alí! Que xente tan boa! O importante non é a comida, nin o que comamos esa noite. O que importa é abrírmonos á xente que está en soidade. Para iso, cadaquén leva un bocata, algo grande, por se hai que repartir.

- “Un bocata comunista”!, dixo de repente Alipio. E abriu os ollos! Como fixeron os pastores naquela noite. Alí non faltou alegría nin solidariedade. Non brindaron con cava nin houbo uvas xa peladas. Pero algo debeu ter de novidoso cando chegou ata nós a tradición. Está ben iso que dis: “O importante non é o que ceamos senón con quen o compartimos”. Xa estou máis animado. Xa non me vexo pechado en min mesmo.

E así foi. Entre os que pasaron a saudar e os que comemos xuntos o bocata fomos dez. E o programa? Entre todos, foi ben doadiño. E que nós, postos a discorrer, non che digo! Dedicamos unha hora en facer unha lista de xente enferma ou solitaria. E entre todos fomos repartindo as chamadas para saudalos e falar con elas/eles. Para todos foi unha sorpresa. Canto o agradeceron! Chamamos a máis dun cento.

Logo alguén propuxo que era ben comentar a experiencia e sacar de nós mesmos esas “crenzas irracionais e ideas tóxicas” das que nos falan os psicólogos para identificar, cambiar e xestionarmos mellor as emocións tan negativas que logo nos están a crear conductas moi trabucadas. Canto mal nos fan!

Alguén pediu un tempiño para estar en soidade e en silencio persoal na capeliña. Precisaba personalizar o que estaba a vivir. Outros seguiron dialogando e afondando os senti-pensamentos entre o grupiño. Algúns, aínda que non querían, tiveron de irse..

E chegou a hora do “bocata comunista” e do café con leite quentiño. - “Como me prestou esta cea de Noiteboa. É a primeira vez que lle encontro o sentido profundo”, dixo Alipio. O ano que vén repetimos a experiencia. Convocamos a quen queira xuntarse.

E aquí estamos. Vinde! Pero ollo! Condición imprescindíbel: Non queremos aburguesarnos nin perder de vista o obxectivo: “O importante non é o que comemos. O importante é saírmos de nós mesmos e dos nosos ensimesmamentos e aprendermos a compartir: Axudarnos entre todos a saírmos das nosas soidades que tanto mal nos fan”.

E Lía, que canta ben, púxose ao armonium e encheu de melodía e sumo gusto a nosa “Basílica de S. Paulo Extramuros”. E cantou así:

“O pouco que Deus nos dá colle nunha man pechada. O pouco con Deus é moito. o moito sen Deus é nada”. “Viva o bocata “comunista!”

E aplaudíronlle.

Nado en San Xiao de Roca-Guitiriz, Lugo, en 1937. Licenciado en Teoloxía Pastoral Sanitaria por Roma. ATS-DUE. Experto Universitario en Enfermaría Comunitaria e tamén en Urxencias e Coidados Itensivos. Diplomado en Coidados Paliativos. Traballou de enfermeiro no Hospital Marcide de Ferrol e no PAC de Fene. Foi capelán da Residencia de Anciáns de Piñeiros-Narón. Na actualidade é director do Centro de Acompañamento e Relación de Axuda e Director da Escola de Saúde e Centro de Escoita Activa “Mons. Araúxo”. Membro das Sociedades Española e Galega de Xeriatría, do consello de redacción da Revista “Encrucillada", da Asociación de Escritores en Lingua Galega e participou con ponencias en diversos Congresos. Ten escrito numerosos artigos relacionados coa saúde. Leva varios anos exercendo un voluntariado no Cárcer de Teixeiro (A Coruña). Ten dous libros escritos. 1) A viuvez na Pastoral da Saúde. Un estudo sobre da viuvez na Galiza. 2) Ese que está no cárcer é meu irmán. Sobre a vida dos nosos reclusos e as súas familias, sen esquecer o problema das vítimas.