O BNG pide saber os criterios da Xunta para declarar zonas vulnerables por nitratos

O BNG rexistrou varias iniciativas nas Cortes do Estado a través das que demanda ao Ministerio para a Transición Ecolóxica que faga públicos os datos recollidos para a declaración das zonas vulnerables por nitratos en Galicia. O deputado do BNG no Congreso, Néstor Rego, considerou fundamental garantir estes dous aspectos --transparencia e rigor-- na delimitación destas áreas polo que instou ao Goberno a facer públicos os informes e estudos que sustentan a decisión levada a cabo pola Xunta de Galicia. Ademais, denunciou a pasividade do Goberno galego que, segundo indicou, non impulsou un Plan de Acción Específico nin axudas complementarias ao sector agrogandero galego.

No marco da campaña do BNG en relación coa declaración de zonas sensibles a nitratos, o deputado do BNG pide a Transición Ecolóxica todos os datos e informes emitidos e que foron empregados pola Xunta para este fin. Rego, tal e como informou o Bloque nun comunicado, presentou este luns as iniciativas acompañado por cargos institucionais do BNG en diferentes concellos do país: os alcaldes de Santiso e San Sadurniño, as concelleiras de goberno en Moeche e os portavoces municipais en Trazos, Cambados, Meis, Valdiviño e Melide.

"Estamos ante unha actuación que non é nin clara nin rigorosa", advertiu Rego, que destacou que a Xunta tivo tempo --tres anos-- desde a aprobación do decreto para desenvolver un plan propio con medidas preventivas e axudas para adaptar a actividade agrogandeira cara a un modelo máis sustentable. Ao contrario, sostivo que se mantivo nunha postura pasiva, sen abordar o problema da contaminación das augas por nitratos con solucións estruturais. O deputado sinalou que o decreto aprobado polo Goberno do Estado establecía tamén que as Comunidades autónomas que aprobasen un Plan de Acción Específico, en función da posibilidade de aplicación dese plan, quedarían eximidas de facer estas declaracións de zonas vulnerables por nitratos.

INFORMACIÓN COMPLETA E ACTUALIZADA

O BNG reiterou a súa preocupación pola calidade das augas e pola necesidade de evitar a contaminación difusa por nitratos. Por este motivo, reclamou ao Executivo estatal información detallada sobre a recollida de datos, así como a súa actualización para disipar calquera dúbida sobre a delimitación das zonas vulnerables. Segundo explica o deputado do BNG, a información está "desactualizada" porque o período de recollida de datos foi entre 2016 e 2019.

Rego puxo como exemplo da "falta de transparencia e inexactitud" un caso coñecido no que a análise nun concello derivou na declaración dunha zona vulnerable dunha localidade limítrofe sen unha xustificación clara. "Queremos transparencia e datos actualizados. A delimitación das zonas debe basearse en criterios técnicos sólidos e non en decisións arbitrarias", afirmou. O BNG, ademais, denunciou que o modelo agrogandeiro galego deriva cara a unha intensificación forzada, impulsada pola entrada do Estado español na Unión Europea, o que, segundo indicou, "está a aumentar o problema da contaminación das augas".

"Pasamos dunha gandaría tradicional a pequena escala a un modelo intensivo que require dunha xestión máis eficiente dos residuos. A Xunta debe pór os medios para camiñar cara a un modelo máis sustentable", reclamou Rego. Neste sentido, alertou que a aposta da Xunta polas macroplantas de biogás non solucionará o problema, senón que o agravará. "A proliferación destas instalacións, como o caso da planta de Coeses en Lugo, recentemente rexeitada polos seus impactos sociais e ambientais, demostra que a Xunta actúa ao servizo do lobby enerxético en lugar de buscar solucións reais", criticou.

Para o Bloque, a solución pasa por un cambio nas políticas públicas que permita garantir tanto a calidade das augas como a continuidade da actividade agrogandeira, ao considerar que é fundamental para Galicia. "Non pode ser que a mesma Xunta que di que a auga é o futuro, como afirmou a conselleira Ángeles Vázquez, impulse proxectos como a planta de Altri e actúe como comercial dunha empresa lusa", afirmou Rego, que cualificou esta posición como "hipócrita".

RESPOSTA DA XUNTA

Pola súa banda, respecto diso, a Consellería do Medio Rural subliñou que "por agora" non hai declarada ningunha zona vulnerable á contaminación por nitratos e incidiu que "é importante ter en conta que para poder elaborar e publicar un Plan de Acción é necesario que estas zonas estean declaradas". De feito, segundo indicou o departamento autonómico, unha vez se faga efectiva a suposta declaración, hai un prazo de dous anos para elaborar o devandito plan. A Consellería do Medio Rural sinala que a proposta de declarar zonas vulnerables responde a estudos, de carácter provisional, elaborados polo Ministerio de Transición Ecolóxica a través da Dirección Xeral de Augas, en función duns determinados valores baseados en criterios técnicos e científicos.

Neste sentido, apuntou que o Ministerio realiza cada catro anos a análise de augas de diferentes estacións de mostraxe expandidas por toda a comunidade autónoma co fin de aclarar a presenza de nitratos nas augas e explica que a Xunta o que está a facer é, precisamente, "informar --aos alcaldes e aos propios axentes do sector-- sobre o que leva a normativa estatal, de obrigado cumprimento para as comunidades". Ademais, a Xunta sostivo que, para apoiar ao sector agrogandeiro das zonas que finalmente se declaren como vulnerables a nitratos, poranse en marcha outras medidas adicionais que ofrecerán solucións importantes. Así, indicou que se instalarán pequenas plantas de biogás no territorio e establecerase un selo de cirularidad ambiental para as producións que aposten pola sustentabilidade ambiental, tal e como contempla a Lei da calidade alimentaria de Galicia.