Activado o plan anticontaminación en Galicia tras a chegada dos pellets ás costas de 12 concellos

A Xunta activou o plan de anticontaminación (Camgal) no seu nivel 1 (correspondente a episodio de pequena gravidade) ante a chegada de millóns de microplásticos ás costas galegas pola perda de colectores dun buque. Os conselleiros do Mar, Alfonso Villares, e a conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, pediron ao Goberno central que "dea máis información" acerca do sucedido. De feito, a tamén vicepresidenta segunda da Xunta instou ao Executivo central a que "se poña as pilas".

En declaracións con motivo da súa visita á praia de Testal, en Noia, para analizar a situación, Villares explicou que os Gardacostas peitean o mar e litoral en busca de máis plásticos. "Estes días transmitíronnos desde o Goberno que non atoparon nin viron ningún tipo de saco nin nada semellante" na auga, polo que o plástico "está a verse desde que chega ás costas".

Asegura que van botarlle "unha man aos concellos", que son os responsables de "executar a limpeza", pois se vai a reforzar con cuadrillas de persoal da empresa Tragsa para a recollida. "Imos ver cal é realmente a dimensión do problema e tentar atallar o problema por onde poida parecer", sostén o conselleiro do Mar.

Villares explica que un barco perdeu seis colectores cando navegaba fronte á costa portuguesa e un deles portaba os pellets de plásticos, que tamén "están a chegar á costa asturiana e cántabra". Asegura que, posteriormente, pasaráselle a factura de limpeza á empresa propietaria desta carga.

Estes microplásticos levan aparecendo en areais galegos desde o pasado 13 de decembro. Segundo detallou a Xunta, foi o pasado 8 de decembro cando o mercante 'Tocano', mentres navegaba en augas portuguesas, perdeu varios colectores que formaban parte da súa carga, entre os que se atopaban bolsas de ao redor de 25 quilos de pellets de plásticos, co nome dunha empresa con sede en Polonia. Solicita á cidadanía que notifique a aparición destes materiais ao 112 para acometer os traballos de retirada.

PIDE MÁIS INFORMACIÓN AO GOBERNO

Igualmente, Alfonso Villares instou ao Goberno a que "dea máis información" e que "aclare se son máis colectores e as características do material". A este respecto, Ángeles Vázquez demanda que o Executivo central que "estea encima deste tema" e "que se pase a información necesaria" á Xunta, a cal "está á beira da xente do mar, dos municipios e velando polo medio ambiente". Require que estea "vixiante" e que "se cerciore de que a información que está a achegar é a real".

Vázquez advirte de que este material chega en sacos e disperso, polo que "non é fácil a súa recollida". Deste xeito, apela a "ser pacientes". Considera que a naviera "debe responsabilizarse" e "debe facerse cargo de todos os gastos derivados". Opina que "o mellor que pode ofrecer natureza" é que expulse estes plásticos a terra para que se poidan recoller e tratar.

COLECTIVOS COMEZAN A LIMPEZA

Ecoloxistas en Acción, Plademar Muros-Noia e a plataforma Noialimpa anuncian que comezan a preparar accións de voluntariado para a recollida ante a "inacción" e "ausencia absoluta" da Xunta. Estes colectivos ecoloxistas e do mar informan tamén de que preparan unha querela contra a naviera responsable do barco da vertedura destes microplásticos.

Tras agradecer o traballo de persoas que se achegaron espontaneamente ás praias, indican que convocarán accións coordinadas de recollidas con voluntarios. Esixen que o Goberno galego poña os medios económicos, materiais e humanos para combater esta contaminación. Igualmente, piden un estudo sobre os danos causados á fauna e ecosistemas mariño, ademais de posibles impactos económicos de face a realizar reclamacións ante a navieira e a aseguradora.

En concreto, Ecoloxistas en Acción interporá unha querela ante os xulgados de Noia contra "a empresa neerlandesa propietaria do navío, Toucan Maritime, por un delito contra o medio ambiente e os recursos naturais". Recorda que as verteduras se producen nunha zona na que vén de ampliarse a Rede Natura 2000 pola súa importancia como corredor ecolóxico de aves.

Advirten de que estes 'pellets' non se descompoñen, senón que se van degradando aos poucos e converténdose en microplásticos e nanoplásticos que inxeren todos os animais, o que fai que acaben consumidos por humanos. Por iso, alertan de que é preciso actuar de "inmediato". Os colectivos ecoloxistas e do mar denuncian o "escurantismo" da Xunta, que non alertou cando tivo aviso da perda de colectores "nin activou medidas de actuación nos 18 días previos á chegada dos plásticos ás praias, tempo no que se podería evitar gran parte da contaminación".

BESTEIRO ACUSA A RUEDA DE ESTAR "DESAPARECIDO"

O candidato do PSdeG á Presidencia da Xunta, José Ramón Gómez Besteiro, acusou ao presidente da Xunta, Alfonso Rueda, de estar "desaparecido" despois de máis de 20 días desde que as costas están "cheas de plásticos". Nunha visita a unha praia de Muros con motivo desta vertedura destes pellets de plástico que afecta á costa galega, avisou a Rueda de que "hai que pór todos os medios que ten a comunidade autónoma".

Lamenta que "tivese que pasar case un mes para que a Xunta activase o seu plan de emerxencia para estas situacións", polo que "foron 23 días perdidos pola Xunta ante un feito de tal magnitude no que se obrigou aos municipios a resolver o problema como poden e cos medios que poden".

Reproba que Rueda "non entende a gravidade da situación" e alerta de consecuencias económicas e ambientais por estas verteduras nunhas rías que xa sofren unha importante caída de produción. Aprema á Xunta a que asuma "a responsabilidade da limpeza máis inmediata e urxente" e remarca que, de non facelo, ten á súa disposición á empresa estatal Tragsa para levar a cabo a limpeza. Contrasta a "desidia da Xunta" con que o Goberno central actuou desde o primeiro minuto "con celeridade e dilixencia" ao identificar o barco que perdeu a carga, monitorando en alto mar a súa situación e asegurando a asunción de responsabilidades.

O candidato socialista anuncia que o Executivo central analizará todas as accións xudiciais, tanto civís como penais, "non só para as indemnizacións por motivo dos custos de limpeza, senón de todos os danos ambientais e sociais que poidan xerar". "Xa está a tardar a Xunta de Galicia en dar a mesma orde aos seus servizos xurídicos", engade. "Todos temos na memoria como actúa o PP ante os desastres ambientais na costa galega", lembra en relación ao Prestige. "Chegan tarde na limpeza, tarde na activación dos plans emerxencias e tarde na procura de responsables", recrimina Besteiro.

O SISTEMA MUNDIAL DE SOCORRO CARGA CONTRA A MARIÑA MERCANTE

Expertos non gubernamentais do Sistema Mundial de Socorro advirten de que o director xeral da Mariña Mercante, única autoridade competente dentro do cadro orgánico do Sistema Nacional de Resposta (SNR), que recolle que "se deben contemplar as contaminacións causadas por produtos nocivos e potencialmente perigosos (químicos) ademais dos hidrocarburos", está sumido na "autocompracencia" ante a invasión de substancias nocivas das costas galegas. As comunidades autónomas teñen transferidas as competencias en materia de seguridade da vida humana no mar, seguridade marítima e loita contra a contaminación.

O vixente Sistema Nacional de Resposta pretende establecer un marco xeral de actuación ante un suceso de contaminación mariña, principalmente en materia de cooperación e coordinación de accións entre a Administración Xeral do Estado, as comunidades autónomas litorais e as administracións locais, coa participación activa doutras organizacións públicas e privadas relacionadas co ámbito marítico, fixando os medios e sistemas de relación que garantan a información recíproca, a homoxeneidade técnica e a acción conxunta, de tal modo que se logre a integración de actos parciais nunha resposta unificada ante un suceso de contaminación mariña.