Sae adiante o Proxecto de Lei de Cultura inclusiva e accesible de Galicia

O Pleno do Parlamento de Galicia deu luz verde ao ditame e, por conseguinte, ao Proxecto de Lei do Cultura inclusiva e accesible de Galicia, que saíu adiante coas abstencións da oposición, sen votos en contra. O texto afrontaba este martes o seu último debate para a súa posterior votación durante o Pleno, no que o presidente da Comisión de Cultura interveu para lembrar os trámites aos que se viu sometido o proxecto desde o seu nacemento.

A socialista Silvia Longueira foi a primeira en intervir para recoñecer as "boas intencións" do texto pero, segundo asegurou, que só quedan niso. "Nin unha mala palabra nin unha boa acción", sinalou, insistindo en que non recolle ningunha "acción definitiva" sobre aquilo que pretende conseguir. Afirma que o texto ten "pouca pulsión". "Parece máis ben unha cuestión de cubrir un expediente débil e inconciso", apuntou, xa que considera que a implementación destas ideas non aparece recollida en ningún dos 21 artigos da lei. Para iso, considera que fai falta un Plan Estratéxico da Cultura para actuar sobre un sector "precarizado e atomizado" e da "pulsión necesaria do terceiro sector e os axentes culturais".

Longueira puxo o foco en catro liñas a traballar e que recollían as súas emendas: a liña orzamentaria, unha especial atención ao colectivo LGTBIQ, o coñecemento por parte da sociedade galega e varias cuestións relacionadas cos servizos sociais, como un censo das entidades culturais e de carácter social actualizado ano a ano. Tamén animou a "derrubar as fendas dixitais" aínda presentes e dar un paso máis "na era da intelixencia artificial". "Non vemos que esta lei abra as portas para actuar con prontitude e con flexibilidade", sinalou respecto diso.

TEXTO "INCOHERENTE E INEFICAZ" PARA O BNG

Pola súa banda, a deputada do BNG Mercedes Queixas lembrou que o seu grupo presentou en comisión unha emenda á totalidade do texto por ser un proxecto de lei "incoherente, inconcreto, intranscendente, irrelevante e ineficaz". Posteriormente, continuou, os nacionalistas presentaron 39 emendas das que o grupo popular aceptou cinco. Entre elas, que os centros culturais de titularidade e xestión pública estatal non queden excluídos da aplicación da norma.

A maiores, transaccionaron tres emendas para, entre outros aspectos, "garantir efectivamente a igualdade real e efectiva no acceso á cultura para todos os galegos, independentemente do seu lugar de residencia". Outra para fixar na redacción da lei que se conte sempre coa participación das entidades públicas e privadas "máis representativas dos intereses das persoas en que concorra algún factor de risco de exclusión". E a última, aceptada "in extremis" segundo informou Queixas, buscaba incorporar o compromiso da Administración de levar a cabo unha avaliación periódica para contrastar a eficacia da norma cada dous anos.

Entre as emendas finalmente rexeitadas, o BNG solicitaba que se recollese o galego como factor de risco de exclusión cultural; a planificación de programas e actividades de alfabetización dixital da sociedade galega para eliminar a fenda dixital; e a fixación dun prazo de seis meses para a creación do Observatorio de Cultura Inclusiva, que a propia lei determina en dous anos, ademais de acompañar a lei dunha memoria económica.

A emenda sobre o compromiso de estimular a creación artística e cultural, así como da investigación científica das mulleres, foi finalmente aprobada. Considera Queixas que o seu grupo parlamentario fixo "todo o posible" por mellorar un texto que, apuntou, afronta a súa segunda tramitación, tras ser debatido a finais do ano pasado. "Non comprendemos como se resignan a herdar un texto procedente da lexislatura anterior, sen aproveitar esta oportunidade para abrir un tempo de diálogo, de contraste e de escoita, de coñecemento directo sobre todo coas entidades do terceiro sector", lamentou.

UN "FITO QUE MARCA O CAMIÑO A ESPAÑA E EUROPA" PARA O PP

Na súa intervención, a deputada popular Carmen Pomar reivindicou unha norma que, dixo, "pretende facilitar o dereito de acceso á cultura de todas as persoas, sen excluír a ninguén, e que define un claro obxectivo: conciliar a cultura coa realidade das diferenzas que presentan as persoas, facendo fincapé en todas aquelas que pertencen a colectivos cuxa desvantaxe persoal ou social acaba por supor un verdadeiro impedimento no ámbito cultural".

Para Pomar trátase dunha lei de "dobre sentido", posto que tamén trata de apoiar e dar visibilidade á creatividade e ao talento daqueles que, pola súa situación de dificultade, "permanecen escondidas para o público potencial, coas consecuencias sociais e económicas que isto leva, ademais do dano para o seu desenvolvemento persoal". "Unha lei que marcará un antes e un despois", asegurou Pomar, que explicou que a lei prevé a creación do Observatorio da Cultura Inclusiva e Accesible de Galicia, como órgano colexiado que, aínda que dependente da Consellería de Cultura, pode ser participado doutros órganos da Xunta e, mesmo, doutras administracións públicas ou entidades do tecido asociativo e industrias culturais, "e que levará a cabo o seguimento do cumprimento desta norma, nunha dinámica viva e aberta de análise e avaliación constante".

O conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos, foi o encargado de pechar o debate e fíxoo asegurando que "Galicia marca o camiño en España e Europa en materia de inclusividade e accesibilidade" con esta norma, "todo un fito". López Campos destacou o papel da lei para alcanzar o acceso universal a unha "cultura rica, plural e diversa, cun sector que goza dun gran momento", afirmou, referíndose a os datos achegados no último informe do Observatorio da Cultura Galega, que "confirma a tendencia positiva na xeración de emprego no sector e na creación de empresas". A este respecto, remarcou a cifra de 36.000 persoas empregadas no ámbito cultural en 2024 e a creación de 135 entidades neste ámbito, ademais do aumento do gasto das familias.

Sobre a lei, reivindicou o feito de que o texto se dialogase co sector e sexa o resultado de "un proceso previo de reflexión" con sete mesas de traballo, coa colaboración de máis de 50 entidades que versaron sobre a infancia, a igualdade, a mocidade, os maiores, as institucións e as industrias culturais. Tamén indicou que a norma recibiu 11 achegas de distintas entidades unha vez exposta a consulta pública. A estas achegas, sinalou, sumáronse os informes preceptivos de distintos departamentos da Xunta. Por último, lembrou que a Xunta xa ten en marcha varias medidas na senda da lei como é o caso da Rede Adival, que se creará este mesmo ano para dinamizar a cultura no rural galego; a Furgoteca, o servizo de bibliotecas móbiles que funciona nos concellos do rural de Ourense e Lugo desde fai máis dun ano; ou o sistema pioneiro de teatro inclusivo do Centro Dramático Galego no Salón Teatro, unha proposta que posibilita funcións con subtítulos ou audiodescripciones ou sesións con condicións especiais para persoas sensibles á luz, o ruído ou a escuridade, entre outros.

Parlamento de Galicia | Fonte: XUNTA - Arquivo