Presos dun relato autorizado

Somos previsibles e cíclicos. A crise do coronavirus non fai senón confirmárnolo. Calquera mudanza nos pon medo. Nada do que nos sucede hoxe está exento de ter sido narrado ou fabulado anteriormente. Con moita certeza, xa o deixou escrito Zweig, Mann, Camus, Orwell ou Boccaccio. Unha ollada aos clásicos abonda para sentirnos coma o hámster na roda.

Por Mariña Pérez | A Coruña | 28/05/2020

Zweig, sensible observador da historia, encerrado no preciosismo de Salzburgo para non ver a invasión do seu pobo, negouse a dar creto á ocupación de Viena polas tropas nazis dun día para outro, coma un pesadelo incrible. Nestes meses, na distancia, nós tamén puidemos vivir esa mestura de negación e abraio: cando espertamos, o exército aínda seguía alí.

Personal de ambulancia con traxe de proteción contra o coronavirus / @miguelnuñez Técnicos sanitarios dunha ambulancia nunha chamada para atender un posible caso de coronaviurs COVID 19 / © Miguel Núñez Técnicos sanitarios dunha ambulancia nunha chamada para atender un posible caso de coronaviurs COVID 19 / © Miguel Núñez

Hans Castorp, tan noviño e  inxenuo que cría estar de visita no sanatorio de Davos, ficaba abraiado ao ver fumigados os cuartos dos hóspedes a todas horas. Igual ca nós nos sentimos de súpeto invadidos por operarios que desinfectan os principais predios das urbes, cunha aparencia que semella máis propia de Fahrenheit 451 ca do Telexornal da TVG.

A praga transforma as historias individuais en loita colectiva. Abofé. Cento noventa e catro mortos é o balance en 24 horas descrito por Camus en Orán. Ben podía ser o parte diario do comité de sabios que a diario nos dan as cifras terribles dos falecidos nas residencias de anciáns. O  Doutor Rieux sabía, como imos intuíndo nós hoxe, que hai quen ten medo e quen non, pero os máis aínda non tiveron tempo de telo. E é que a praga nunca está feita á medida do home. Vainos mandando recados aproveitándose da nosa inacción e da incredulidade precisa para sermos minimamente felices.

Dá igual que o escenario sexa unha montaña máxica, unha marabillosa xoia arquitectónica do Quattrocento ou unha cidade fea e tranquila da costa de Orán (onde por falta de tempo e reflexión, un case se ve obrigado a amar sen se decatar). O atrezzo é o de menos. O confinamento tennos amordazados,  nós tamén sentimos a necesidade de saír lonxe de Florencia, fuxir do escenario da dor para pensar e crear. Porén, as vías de fuxida esvaecen ante os nosos ollos. Din que o peor da peste non é que mata os corpos, senón que ispe a alma. Os enfermos morren sos (non se morre sempre só?), afastados dos seres queridos, e os seus enterros, o noso ritual por excelencia, quedan anulados.

Somos o que está escrito e non escapamos nin unha soa liña do guión deste drama. En plena corentena buscamos o levedo para amasar un pan doméstico e a la para tecer pezas de roupa que nos amparen da soidade. Entre tanta modernidade telemática comportámonos coma  simples neandertais buscando o pan e o abrigo. E mantemos a esperanza de que haxa un Doutor Rieux que coa clarividencia da ciencia nos ensine o camiño da natureza limpa. Pero os erros de apreciación tamén son pandémicos e imos dando tombos nas estatísticas.

O mesmo bacilo con mil rostros diferentes permanecerá, agardará ao asexo na roupa, nos mobles silenciosos, na terra e no cuspe, aproveitándose da incompetencia e da inxenuidade, nutríndose na súa perversa intelixencia do noso maltrato ao medio natural.  A literatura do futuro regresará inevitablemente aos nosos días procurando unha vez máis o mundo de onte, a montaña máxica e os arredores campestres para fuxir da podremia e do virus da insatisfacción. Non imos mudar tanto, apenas recoñecernos.