Galicia concentra máis do 30% de casos de vacas tolas do Estado desde 2020

Durante a noite de fin de ano do 2000 na parroquia de Lanzá, no municipio de Mesía, viviuse un dos episodios máis polémicos na historia recente da autonomía galega. A Xunta decidiu enterrar centenares de bóvidos nunha canteira abandonada deste concello en plena crise das vacas tolas, a pesar da oposición veciñal. Esta cuestionada xestión desembocou días despois no cesamento do por entón conselleiro de Agricultura, Cástor Gago, no goberno de Manuel Fraga.

Na actualidade, cando se cumpren 20 anos daquela inhumación en Mesía, a Consellería de Medio Rural traslada a Europa Press que "a situación na zona na que se produciu o enterramento é de total normalidade".

Aínda que no seu día diversas plataformas e entidades alertaron do risco de contaminación e filtracións, con imaxes incluídas de como o sangue das reses chegaba ao río, o Goberno galego sinala que as investigacións e informes periciais reflectiron a "elevada impermeabilidade" do terreo, mentres o estudo realizado na época "corroboraba a inexistencia de perigo para a saúde humana e o medio natural".

Nesta liña maniféstase o actual alcalde de Mesía, Mariano Iglesias. "Que eu teña constancia non hai ningún problema", explica en declaracións a Europa Press sobre esta zona de Lanzá. O lugar elixido pola Xunta foi unha explotación mineira abandonada. "Desde que foi este enterramento creo que non tivo ningún outro tipo de actividade doutra índole a parcela", apunta o rexedor.

MÁIS DE 300 CASOS EN GALICIA

O prion é o axente infeccioso que causou a epidemia de enfermidade das vacas tolas, tamén chamada encefalopatía esponxiforme bovina (EEB). A inxesta de pensos de orixe animal por parte dos bóvidos estaba detrás desta transmisión. Pola súa banda, a transmisión da EEB aos humanos, como a través do consumo de alimentos derivados de vacas infectadas, produce a enfermidade de Creutzfeldt-Jakob que se caracteriza por unha progresiva e invariablemente letal descomposición das células cerebrais.

Tras o primeiro caso --detectado en novembro do 2000-- en Carballedo (Lugo) de vacas tolas en territorio español dunha alerta sanitaria que tivo a súa orixe anos antes no Reino Unido, sacrificáronse miles de reses en Galicia. Ao terminar ese ano produciuse o enterramento masivo de Masía.

Segundo a información facilitada por Medio Rural a Europa Press, con datos ao peche de 2019, en España realizáronse nos últimos 20 anos un total de 6,4 millóns de tests realizados en relación coa encefalopatía esponxiforme bovina. No Estado, detectáronse 798 focos con 819 casos.

En Galicia, apareceron 315 focos con 324 casos, nunha tendencia descendente desde 2003. Actualmente, tanto a comunidade galega como o Estado contan cun status de risco sanitario "insignificante".

UN CASO ATÍPICO EN 2019

Desde 2015 a única encefalopatía esponxiforme bovina (EEB) rexistrada en Galicia foi un caso de EEB atípica aparecido nunha res de case 20 anos que morreu nunha explotación de Ortigueira.

Medio Rural explica que "se realizou a correspondente investigación epidemiolóxica", á vez que se tomaron as medidas oportunas establecidas no programa de vixilancia, co seguimento das reses restantes da explotación. "Non apareceron máis casos ata o día de hoxe", garante.

PROTOCOLOS VIXENTES

A partir do decreto do ano 2000 que regulaba o programa de control de encefalopatías esponxiformes en España, houbo diferentes modificacións de adaptación á normativa comunitaria e aos novos coñecementos científicos. O último cambio adoptouse en febreiro de 2013, cando a UE autorizou a determinados Estados a cesar a vixilancia activa de EEB en animais sans sacrificados en matadoiro.

Hoxe en día, analízanse en España sobre 62.000 animais, dos que 19.000 están en Galicia, segundo datos da Consellería de Medio Rural.

TRABALLO DO LABORATORIO DE SANIDADE ANIMAL

O Laboratorio de Sanidade e Produción Animal de Galicia, localizado en Lugo, foi o centro de referencia que centralizou as análises na crise das vacas tolas. Actualmente participa en gran cantidade de programas sanitarios de diferentes especies por exemplo: brucelose bovina, tuberculose, encefalopatías transmisibles en rumiantes, peste porcina, lingua azul, entre moitos outros.

Este laboratorio está situado en Lugo, conta con 13 áreas diferentes. Ademais, ten os laboratorios satélites de sanidade animal de Mabegondo (A Coruña) e Salcedo (Pontevedra).

Nestes momentos, o Laboratorio de Sanidade e Produción Animal de Galicia conta con 72 traballadores en Lugo --entre técnicos, auxiliares de laboratorio e persoal administrativo--, ao que se suman outras 15 persoas dos laboratorios satélites de Mabegondo e Salcedo. O custo total rolda os 4,3 millóns.

Lácteos, leite, vacas. XUNTA

Vacas pastando nun campo galego. XUNTA | Fonte: Europa Press